Nicosia Masterplan!!... γιές!! οὐάου!

Βασικό δίλημμα που ανέκυψε στην ελληνοκυπριακή κοινωνία με το που άνοιξαν τα οδοφράγματα και είχε καταστεί δυνατόν σε κάθε Κύπριο πολίτη να ικανοποιήσει την περιέργειά του να δει ξανά -ύστερα από τρεις ολόκληρες δεκαετίες- να δει τι άφησε πίσω του η τουρκική κατοχή, ήταν το εξής ένα : 

Να πάει ή Να μην πάει στα Κατεχόμενα;

Θα ήταν άραγε πολιτικά ορθό να αναγκαστεί ο ελληνοκύπριος να δώσει τα στοιχεία της ταυτότητάς του στους κατοχικούς ψευδοαστυνομικούς για να περάσει το οδόφραγμα; Θα ήταν πολιτικά ορθό να κλείσει τα μάτια σε αυτό που επικράτησε να ονομάζεται 'σύμβολα της κατοχής' που βρίσκονται στις 'εισόδους' και τις 'εξόδους' από και προς τα Κατεχόμενα; Θα ήταν ηθικά ορθό να 'βολτάρει' ως δήθεν τουρίστας και επισκέπτης στη δική του γη; Θα ήταν ηθικά ορθό να αγοράσει ο,τιδήποτε όσο βρίσκεται εντός των Κατεχομένων, στηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο -έστω και με μισό λεπτό του ευρώ- την άδεια τσέπη του Ψευδοκράτους; 

Αυτοί οι προβληματισμοί εκφράστηκαν ήδη τις πρώτες κιόλας μέρες του ανοίγματος των οδοφραγμάτων που αποφάσισε με έξυπνο τακτικό ελιγμό ο κατοχικός στρατός, και συνεχίζουν ακόμα να είναι το ίδιο έντονοι. Από πολλούς μάλιστα η επίσκεψη στα Κατεχόμενα εξομοιώθηκε με πράξη εθνικής μειοδοσίας. Ερμηνεύθηκε ως de facto αποδοχή του κατοχικού κρατικού μορφώματος, ως  μία προδοσία. Και τότε οι ακραίοι χαρακτηρισμοί συνεχίζονταν, ενώ παράλληλα η Νεκρή Ζώνη είχε  κυριολεκτικά πήξει από τις οικογένειες Κυπρίων προσφύγων, που η αγάπη τους προς τον τόπο τους που έμεινε πίσω τούς έκανε να δείξουν την ταυτότητά τους στους ψευδοαστυνομικούς, να πληρώσουν το παράνομο τσουχτερό χαράτσι της δήθεν 'κρατικής ασφάλειας αυτοκινήτου' των 'αρχών του Ψευδοκράτους', να πληρώνουν παράλογα και αδικαιολόγητα ποσά στην ψευδοΤροχαία, ενισχύοντας έκοντες-άκοντες το 'Δημόσιο Ταμείο' των Κατεχομένων. Και όλα αυτά εκλαμβάνονταν ως 'πράξεις εξευτελισμού' των Ελληνοκυπρίων εκ μέρους των Τούρκων, που κατά τα άλλα φαίνονταν ως 'γενναιόδωροι' στην διεθνή κοινότητα, τείνοντας υποτίθεται 'κλάδον ελαίας' προς την αδιάλλακτη ελληνοκυπριακή ηγεσία. Και παράλληλα, τα κατοχικά ΜΜΕ ερμήνευαν αυτήν την μαζική επίσκεψη ελληνοκυπρίων στα Κατεχόμενα ως 'πράξη διαμαρτυρίας των ελληνοκυπρίων, που επιτέλους ήταν ελεύθεροι να πάνε όπου ήθελαν στο νησί, ενώ η επίσημη κυβέρνησή τους το απαγόρευε! Πως δήθεν ήρθαν στον ..παράδεισο του Βορρά, ξεφεύγοντας από την κόλαση του Νότου της 'Ελληνοκυπριακής Διοίκησης', όπως επισήμως αποκαλείται σε Τουρκία και Κατεχόμενα η μόνη νόμιμη και διεθνώς αναγνωρισμένη Κυπριακή Δημοκρατία. Μία θεωρία που μόνο εκείνος ο ανατολικογερμανός γιος θα μπορούσε να επινοήσει στην φοβερή εκείνη ταινία "Goodbye Lenin", θέλοντας να διατηρήσει την ψυχική υγεία της μητέρας του που ζούσε σε άλλη εποχή.. (κι όποιος έχει δει αυτήν την ταινία, θέλω να πιστεύω πως κατάλαβε τι εννοώ ακριβώς).

Η λογική και το συναίσθημα μάχονταν μεταξύ τους για πολλούς μήνες, ενώ αυξανόταν ο ενθουσιασμός των ελληνοκυπρίων και των τουρκοκυπρίων ότι το άνοιγμα των οδοφραγμάτων θα ήταν η αρχή μιας νέας εποχής. Και μπροστά σε αυτήν την ελπίδα, οι αρνητικές φωνές χαρακτηρίστηκαν από τους αισιόδοξους ως 'ακραίες εθνικιστικές κορώνες' που δεν θα προήγαγαν τη λύση του προβλήματος. Και πράγματι, η τότε επίσημη επικοινωνιακή τακτική του Ψευδοκράτους προφανώς και εντυπωσίασε προς στιγμήν τους ντόπιους εξαθλιωμένους οικονομικά και απομονωμένους πανταχόθεν τουρκοκύπριους πολίτες-ομήρους του. Είναι σίγουρο (και φάνηκε έντονα τότε) ότι οι κατοχικοί ηγέτες κέρδισαν επικοινωνιακούς πόντους στη διεθνή σκηνή και στα διευθυντήρια του ΟΗΕ. 

Η τεράστια όμως διαφορά της ποιότητας ζωής μεταξύ των ελληνοκυπρίων του νότου και των τουρκοκυπρίων του βορρά δεν άφηνε περιθώρια για ψευδαισθήσεις. Τουρκοκύπριοι -ακόμα και στενοί συγγενείς των πιο ακραίων πολιτικών του Ψευδοκράτους- κυριολεκτικά στοιβάζονταν στα δημοτολόγια των τόπων καταγωγής τους για να αποκτήσουν την πολυπόθητη ταυτότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι διηγήσεις για τον τρόπο ζωής και την οικονομική ανάπτυξη των ελεύθερων περιοχών έκαναν τον γύρο των καφενέδων στα Κατεχόμενα, κάνοντας τους Τούρκους εποίκους -που δεν μπορούσαν να περάσουν τα οδοφράγματα, αφού δεν είναι καταγεγραμμένοι στα νόμιμα κυπριακά δημοτολόγια- να γουρλώνουν τα μάτια τους με έκπληξη και να μην πιστεύουν στα ίδια τους τ'αυτιά. 

Ο τόπος είναι πολύ μικρός για να συντηρήσει ψέμματα και αυταπάτες, ενώ παράλληλα μέρα με τη μέρα ξεγυμνωνόταν η τουρκική προπαγάνδα στο εσωτερικό του Ψευδοκράτους, με τους πολίτες-ομήρους μιας κατοχής που ήρθε δήθεν για να τους απελευθερώσει. Κι ας συνέχιζε ο φωτισμός της γνωστής κεμαλικής ρήσης 'ne mutlu Türküm diyene' στον Πενταδάκτυλο. Γιατί πόσο ευχαριστημένος μπορείς να είσαι όταν ζεις σε μια μιζέρια, που στο κάτω-κάτω δεν επέλεξες; 

Ψέμματα που ούτε κρύβονται αλλά ούτε και μπορούν να κρυφτούν. 

Γιατί τα μάτια υπάρχουν για να βλέπουν, πώς να το κάνουμε δηλαδή...   

Παρ'όλ'αυτά, οι προβληματισμοί των πολέμιων της 'βόλτας στα Κατεχόμενα' δεν αποδείχθηκαν παντελώς αδικαιολόγητοι Και δεν έλειψαν οι περιπτώσεις ελληνοκυπρίων τζογαδόρων που πέταγαν τις λίρες τους στα τραπέζια του BlackJack της Κερύνειας. Και δεν έλειψαν οι μανιώδεις αγορές φτηνών ρούχων-μαϊμούδων, φτηνών τσιγάρων και φτηνής νοθευμένης βενζίνης. 

Αλλά, σιγά σιγά, όλες αυτές οι 'ευκαιριακές εκπτώσεις' κάποτε κόπασαν, η περιέργεια των προσφύγων ικανοποιήθηκε, η σημερινή καθημερινή πραγματικότητα στα Κατεχόμενα απογοήτευσε τις αναμνήσεις και η αλήθεια φάνηκε ξεκάθαρα: Η κατάντια που επικρατεί στα Κατεχόμενα σήμερα δεν μπορεί να κρυφτεί. Δεν μπορεί να κρυφτεί ούτε η ηθική απαξία προς τους πολίτες του μορφώματος, οι οποίοι -είτε το ήθελαν είτε όχι- από νοικοκύρηδες μετατράπηκαν σε καταπατητές, επειδή έτσι κάπως το αποφάσισαν στην Άγκυρα. 

Απόδειξη : η επίγνωσή τους ότι το σπίτι στο οποίο ζουν τα τελευταία 30 και βάλε χρόνια δεν έγινε ποτέ δικό τους. Γι'αυτό άλλωστε και φύλαγαν τις φωτογραφίες από γάμους, βαφτίσια και γιορτές που απεικόνιζαν αυτούς που τούς άφησαν το ψυγείο τους γεμάτο, μόνο και μόνο για να 'φύγει το κρίμα από πάνω τους'. 

Γιατί οι άνθρωποι παραμένουν άνθρωποι και ανεξαρτήτως καταγωγής, καταλαβαίνουν τι είναι ηθικό και τι ανήθικο.

Αναλογιζόμενος όλα αυτά, κατέληξα στο συμπέρασμα ότι όσο 'προδοτική' ίσως να θεωρούν πολλοί στις ελεύθερες περιοχές τη διάβασή μου προς τα Κατεχόμενα, τελικά κανένας δεν έχει τη δύναμη να τα βάλει με την αλήθεια. Κανένα λογικό επιχείρημα και καμμία επαγωγική ανάλυση της αλληλουχίας των ιστορικών γεγονότων δεν μπορεί να με γεμίσει με τύψεις επειδή θέλω να δω από κοντά αυτό το κρατικό μόρφωμα που δημιούργησε η κατοχή και που αποτελεί το κύριο αγκάθι του προβλήματος στο νησί. Άλλωστε, αν δεν γνωρίσεις τον εχθρό σου, πώς θα καταφέρεις να τον αντιμετωπίσεις; Πώς θα καταφέρεις να τον νικήσεις; Και σε αυτήν την ερώτηση δεν άκουσα απολύτως καμμία πειστική απάντηση από στόμα ελληνοκυπρίου που δεν ενέκρινε καθόλου τη διάβασή μου στο οδόφραγμα της οδού Λήδρας.      

Και όσο σάς απασχολώ με αυτήν την φλύαρη εισαγωγή (συγχωρήστε με), έχω ήδη περπατήσει τα λιγοστά μέτρα που συνδέουν τις ελεύθερες περιοχές με την 'άλλη πλευρά' της οδού Λήδρας. Ένας δρόμος που τα δυό του κομμάτια δεν έχουν καμμία σχέση το ένα με το άλλο. Κι ας φρόντισαν από τον ΟΗΕ να φτιασιδώσουν τη διάβαση με γλαστρούλες και λουλουδάκια,  με πανιά δεξιά κι αριστερά να καλύπτουν τα βομβαρδισμένα σπίτια-φαντάσματα της Νεκρής Ζώνης και με σκίτσα παιδιών που πετάνε χαρούμενα μπαλόνια στον ουρανό. 

Και έτσι, η λευκωσιάτικη τακτική του να κοιτάς πάνω ψηλά στον ουρανό γιατί δεν αντέχεις να βλέπεις μπροστά σου, έγινε κι αυτή ακόμα ένα επικοινωνιακό τρικ (άραγε για ποιούς; μα.. για τους λευκωσιάτες;)  κάποιου μεγαλεπίβολου project ονόματι, λέει...

Nicosia Masterplan!!!.. 

Ρώτησα να μάθω τι σημαίνει άραγε αυτή η εφφετζίδικη φράση. 

Δεν έμαθα από κανέναν...

Κανείς δεν γνώριζε ακριβώς..

Ούτε καν το ίδιο το επίσημο site του :

"This site is in the final stages of production
and will go on-line soon." 

(δείτε το κι εσείς και διασκεδάστε
πατώντας εδώ) 

...και έπεται συνέχεια...

το μπλογκ τράβηξε τις φωτογραφίες

τον Ιανουάριο του 2010 στη Λευκωσία

.
.