"χαβερίμ"

Λίγο ἀκόμα νά διαρκοῦσε ἡ διαδρομή μέσα στό καραντουμανιασμένο χακί φορτηγό πού μοῦ'λαχε νά βρίσκομαι στήν Ἑθνική Ὁδό τῆς νότιας Νέγκεβ, θά παρατοῦσα τό κάπνισμα! Σάν νά μήν ἔφτανε αὐτό, τελικά οὔτε τόν Καζαντζίδη τόν γλύτωσα, οὔτε τά ὑπόλοιπα Ἄσματα Ἀσμάτων τοῦ ρεμπέτικου ρεπερτορίου. Καί μάλιστα ἔπρεπε νά κάθομαι καί νά ἐξηγῶ καί τά λόγια. Καί πῶς μεταφράζεται τό ἀμίμητο "ὅταν καπνίζει ὁ λουλᾶς ἐσύ δέν πρέπει νά μιλᾶς" στά ἑβραϊκά;
Σοκαρίστηκε ἀκόμα κι ὁ Μόσε, ὁ παχύδερμος ὁδηγός.

"Μά συγγνώμη, μ'αὐτό χορεύαμε σέ γάμο τίς προάλλες!".
"Μ'αὐτό;;;; Μέ τό Βρέχει Φωτιά Στή Στράτα Μου;;;"
Εἶναι ἀσύλληπτο πόσο σουξέ ἔχουν ὅλ'αὐτά τά τραγούδια ἐδῶ χάμω, ἀλλά -ἔλεος!!- ποιός ἐπιτέλους θά χώνει στά cd μέ τά ρεμπέτικα καί ἕνα τόσο'δά λιμπρέτο;;
Χώρια πού εἶναι τοὐλάχιστον γρουσουζιά καί ἁμαρτία ἀπ'τό Θεό νά χορεύεις ὅλο χαρά καί μάλιστα σέ γάμο τό ἐπίσης ἄτοπον "Θά Σοῦ Φύγω, σ'Τό'χα πεῖιιιι".

"Halom Matok" ("Γλυκό Ὄνειρο")
Moshik Afia καί Σλόμι Σαράνγκα (gramenos sta ellinika)

Τέλος!

Τή δωρεάν μεταφορά ἐν μέσω Σαμπάτ παραδέχομαι πώς τήν πλήρωσα πολύ ἀκριβότερα ἀπ'ὅσο ἤμουν διατεθειμένος. Τό κιμπούτς Ἰοτβάτα ἐπιτέλους φαινόταν ἀπό τά καπνισμένα παράθυρα καί τό μαρτύριο θά τελείωνε στή μέση τῆς Ἐθνικῆς. Κι ἄς ἤξερα ὅτι αὐτή μου ἡ ἀπόφαση θά μοῦ στοίχιζε τήν γαστρονομική μου αὐτοαπομόνωση γιά μέρες. Γιατί ἤξερα πολύ καλά πώς Ἰοτβάτα σημαίνει ....ἀγελάδες, ἄρα παγωτά, ἄρα σοκολάτες, ἄρα σοκολατοῦχα γάλατα, ἄρα γιαούρτια μέ φροῦτα καί ......ἐν τέλει...Kalbeten!
Ἀλλά εἶναι βρέ παιδιά μερικές στιγμές πού λές - ἄς γίνουν ὅλα στάχτη καί μπούρμπερη, ἄς γίνουν ὅλα σσσσκ.... νά τελειώνουμε-.

παγωτατζίδικο-"Μέγαρο" στήν ἔρημο

Παραδόθηκα στά πάθη μου μέσα στό (τρελλά) κλιματιζόμενο Μέγαρο τῆς Ἰοτβάτα, μέ βασική ἀτραξιόν τά...παγωτά της. Αὐτά εἶναι ἡ αἰτία (πού ὑποφέρω) καί πού κατέστησαν αὐτό τό κιμπούτς ἴσως τή μοναδική ἐξαίρεση σέ σχέση μέ τά ἄλλα, πού σήμερα φυτοζωοῦν οἰκονομικά καί πού μᾶλλον δέν διαφαίνεται σοβαρός λόγος ὕπαρξής τους -τόσο ἀπό οἰκονομική ὅσο κυρίως ἀπό ἰδεολογική ἄποψη. Τά κιμπούτς, ὅπως λέγονται οἱ ἀγροτικές κολεκτίβες πού δημιουργήθηκαν ἤδη πρίν τή δημιουργία τοῦ ίσραηλινοῦ κράτους, πραγμάτωναν αὐτό πού θά ὀνειρευόταν κάθε ἀγνός κουμουνιστής.
Ὅλα κοινά. Ὅλοι γιά ἕναν κοινό σκοπό. Προσφορά ἐργασίας στήν ὁμάδα καί ἡ ὁμάδα φρόντιζε νά καλύπτει οἱαδήποτε βιοτική δραστηριότητα τῶν μελῶν της μέσω συλλογικῶν ὀργάνων καί δημοκρατικῶν διαδικασιῶν, μέ βασικό γνώμωνα τήν ἰσότητα καί τήν προσφορά τῆς μονάδας στό σύνολο ἀλλά καί ἀντιπαροχῆς τοῦ συνόλου πρός τή μονάδα. Δέν ξέρω πῶς νά τό ἐξηγήσω καλύτερα μέ ἰδεολογικές ἔννοιες (δέν εἶμαι καί ὁ πλέον κατάλληλος νά ἀναλύω θεωρίες σοσιαλιστικές, σόρρυ). Πάντως σέ σχέση μέ ὅ,τι συμβαίνει σήμερα καί μέ δεδομένες τίς παγκοσμιοποιημένες μέχρι ἀηδίας κοινωνικές δομές, ὁμολογῶ πώς ἔστω καί μόνο νιώθοντας τόν ἀπόηχο ὅλων αὐτῶν τῶν "συλλογικοτήτων", μοῦ μένει μιά πικρή γεύση νοσταλγίας στό στόμα, γιά κάτι πού ποτέ δέν ἔζησα καί πού θεωρῶ σίγουρο ὅτι δέν θά ζήσω ποτέ καί πουθενά.

στό ταμεῖο τοῦ Μεγάρου

Καί ἐνῶ τά ἄλλα ἀγροτικά κιμπούτς τῆς χώρας ἔβλεπαν τό ἰδεώδες τῆς ἰσραηλινῆς ἔκδοσης ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ νά ἀρχίζει νά καταβαραθρώνεται ἀπό τίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ 70 μέχρι καί τά μέσα τοῦ 80, ὁπότε καί κλειδώνεται σέ κάποιο ἀπό τά πολλά χρονοντούλαπα τῆς Ἰστορίας (ἄααα ρέ Ἀνδρέα γλωσσοπλάστη...) , οἱ γελαδάρηδες ἐδῶ στήν Ἰοτβάτα ἔτριβαν ὑπομονετικά τά χέρια τους.
Ἐν μέσω μοοῦῦῦῦῦῦῦῦ καί ἄχυρων ἔκλεισαν τ'αὐτιά τους στίς Σειρῆνες, ἀποφάσισαν νά μήν δίνουν καί πολύ μεγάλη σημασία στή διαστακτικότητα τῆς (θά τό πιστέψετε;) ἀριστερότατης καί σοσιαλιστικότατης κρατικῆς μηχανῆς ὡς πρός ὅ,τι σημαίνει "ἐλεύθερη ἀγορά" καί ἀψήφησαν τήν παντελῶς ἀντι-διαφημιστική καί ἀντι-καταναλωτική λαίλαπα πού ἐπικρατοῦσε ἀπό πλευρᾶς ἐπισήμου κράτους στό Ἰσραήλ, μέχρι καί τίς ἀρχές τοῦ 90 παρακαλῶ!

"Πληρωμή σέ Σέκελ, ή Dollar Euro. Η αλλαγή είναι μόνο Σέκελ"
ἑλληνική (!!) ἐπιγραφή μπροστά στήν ταμειακή (!)

Τί κι ἄν δόθηκε τρελλή μάχη στό κοινοβούλιο τοῦ '60 γιά τό ἐάν θά ἔπρεπε νά ἀρχίσει νά ...ὑπάρχει τηλεόραση στή χώρα; Τί κι ἄν ἐπιτράπηκε τελικά -μόλις καί μετά βίας δέν ἔπεσε ἡ τότε κυβέρνηση!- νά δημιουργηθεῖ ἕνας πιλοτικός τηλεοπτικός σταθμός ὑπό τήν ἐποπτεῖα τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας (ὅρα Ἐκπαιδευτική Τηλεόραση) μέ σκοπό νά βλέπουν ἐκπαιδευτικά προγράμματα οἱ μαθητές 32 ἐπιλεγμένων σχολείων μέσα σέ ὅλη τήν ἐπικράτεια; Διαφημίσεις καί Τηλεόραση ἀποτελοῦσαν τότε τή μεγαλύτερη ἀπειλή γιά "τά χρηστά ἤθη τοῦ λαοῦ καί τῶν ἐργαζομένων".

Τά πρῶτα 9 λεπτά τῆς ἰσραηλινῆς ἐκπαιδευτικῆς τηλεόρασης, τοῦ μοναδικοῦ τότε τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ τῆς χώρας, στά μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ '60. Καθαρεύουσα, γραβάτες καί βιβλία παντού. Διευθυντής προγράμματος : καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου Μίσιγκαν (πού σημειωτέον δέν μιλάει κἄν ἑβραϊκά) δίνει τό στίγμα τῆς φυσιογνωμίας τοῦ σταθμοῦ (δεῖτε τον από τό 1'09'' μέχρι τό 3'31'') καί κατόπιν ὁ ἐπί τῶν τεχνικῶν θεμάτων τοῦ σταθμοῦ, σύμβουλος τοῦ BBC, ἀναλύει πῶς θά μεταδίδεται τό σῆμα τοῦ σταθμοῦ στίς τάξεις... (ναί, ἀγγλικά μιλᾶ ὁ ἄνθρωπος, δεῖτε τον ἀπό τό 4'31'' μέχρι τό 8'29'').

Ἔλα μου ὄμως πού ἡ οἰκονομική ἐξέλιξη δέν ἀστειεύεται καί τά σινεμά ἔπρεπε κάπως νά ζήσουν. Καί δώσ'του διαφημίσεις τσιγάρων καί ποτῶν στά σινεμά. Καί δέν πάει νά προβάλλεται μάπα ταινία ἀπόψε - κατάμεστες οἱ αἴθουσες τό '70 καί τό '80. Γιατί; Μά ἦταν τόσο ἁπλό! Ἐπί ἕνα μισάωρο καί βάλε πρίν τήν κανονική προβολή οἱ ...ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ἔπεφταν βροχή ἡ μιά μετά τήν ἄλλη. Κι ἄς ἀπαγορεύονταν διά ροπάλου ἀπό τό μοναδικό -τότε- κρατικό τηλεοπτικό κανάλι καί (ἐννοεῖται) ἀπό τήν τηλεόραση τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας(!)

Κι ἐκεί πού θά περίμενε κανείς ἕνα κιμπούτς νά ἀποστρέφεται μετά βδελυγμίας τίς ἄθλιες αὐτές μεθόδους διάβρωσης τοῦ συλλογικοῦ ἰδεώδους καί τίς ποικίλες πλεκτάνες μέ σκοπό τήν ἐπικράτηση τοῦ ἄκρατου φιλελευθερισμοῦ, ...ἰδού ἡ πρώτη ἐμπορική διαφήμιση γιά τό ἐθνικό πλέον "σοκολατοῦχο γάλα τῆς Ἰοτβάτα" μέ μουσική ὑπόκρουση τό Μπολερό (ἔκτοτε, σῆμα κατατεθέν τοῦ κιμπούτς τῶν ἀγελάδων).

Χαμός στούς σινεμάδες.
Χαμός καί στό κοινό ταμεῖο τῶν γελαδάρηδων τῆς ἐρήμου!

Δυστυχῶς, δέν ξέρω γιατί "βγῆκε" ἀπ' τό YouTube
ἡ original κινηματογραφική διαφήμιση τοῦ ...ἐθνικοῦ σοκολατούχου

Στό ρημέικ ὄμως πού βρῆκα,
ἡ γερή δόση καψωνιοῦ στήν ἔρημο, παραμένει.
1 χιλιόμετρο δρόμος μέ 45 βαθμούς ὑπό σκιάν καί μέ βῆμα ἡμισημειωτόν
μέχρι τό παγωμένο μπουκαλάκι Shoko-Yotvata

Κι ἔτσι ἡ Ἰοτβάτα τή γλύτωσε.
Μαζί καί τά 800 περίπου μέλη του, πού ἀποκαλοῦν ἀλλήλους "χαβερίμ",
ἤτοι .."σύντροφοι".