κατοχή sui generis

Το άνοιγμα των οδοφραγμάτων το 2003, αλλά και το πιο πρόσφατο πανηγυρικό και μεγάλης συμβολικής σημασίας άνοιγμα της Λήδρας μετά από μισό αιώνα, είναι τα τελευταία επεισόδια της κυπριακής περιπέτειας.
Και βέβαια, τόσο το άνοιγμα στο Ληδρα Πάλας όσο και το άνοιγμα της Οδού Λήδρας ήταν μέρες χαράς και συγκίνησης για κάθε Κύπριο, ανεξάρτητα από την εθνοτική του καταγωγή. Τι καλύτερο από έναν πρόσφυγα να μπορεί να δει ξανά το μέρος που γεννήθηκε, τη γειτονιά που άφησε μια μέρα του Ιουλίου δεκαετίες πριν; Κι ας μην ξεχνάμε ότι πρόσφυγες έγιναν και οι Τουρκοκύπριοι, που εγκατέλειψαν τις εστίες τους που βρίσκονταν στη Λεμεσό, στη Λάρνακα και στην Πάφο. Η πίκρα της προσφυγιάς δεν έκανε διακρίσεις ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Και οι δύο πλήρωσαν -και μάλιστα ακριβά- τις επιλογές των ηγεσιών τους όπως και των πάσης φύσεως έξωθεν 'εγγυήσεων'.

Η ελεύθερη κυκλοφορία των Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων ικανοποίησε την ανθρώπινη περιέργειά τους να δουν ξανά τα σπίτια τους, να δουν τις γειτονιές τους, να διαπιστώσουν με τα μάτια τους όλα αυτά που άκουγαν φιλτραρισμένα από τις ηγεσίες τους επί χρόνια, να τα επιβεβαιώσουν ή να τα διαψεύσουν. Η πρωτοβουλία όμως του ανοίγματος των οδοφραγμάτων προήλθε από το κατοχικό καθεστώς, και αυτό το δεδομένο έχει τη δική του σημειολογία.
Ήταν η εποχή του 'Όχι" στο σχέδιο Ανάν από το Νότο και του αντίστοιχου 'Ναι' από τον Βορρά. Ήταν τότε που η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο ΟΗΕ άλλα περίμεναν από τους Ελληνοκυπρίους και άλλα έβλεπαν στην πράξη. Ήταν τότε που η δυσαρέσκεια των Τουρκοκυπρίων προς την ηγεσία του Ψευδοκράτους μεγάλωνε ενώ παράλληλα συνειδητοποιούσαν την οικονομική ανέχεια και τη διεθνή απομόνωση που τούς επιβλήθηκε από την Άγκυρα και το στρατό της. Το άνοιγμα του οδοφράγματος στο Λήδρα Πάλας στην ουσία είχε σκοπό να εξυπηρετήσει επικοινωνιακά το κατοχικό καθεστώς. Γι'αυτό το λόγο άλλωστε εκείνο το αποφάσισε και έως ένα βαθμό το κατάφερε.
Πώς κατάφερε - ή πώς τουλάχιστον προσπάθησε να 'κερδίσει' επικοινωνιακά με τη νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε; Απάλυνε προς στιγμή τη δυσφορία των Τουρκοκυπρίων έναντι του καθεστώτος. Έδωσε στον έξω κόσμο την εικόνα ότι δήθεν το Ψευδοκράτος είναι αυτό που επιθυμεί τη λύση ενώ οι Ελληνοκύπριοι δήθεν επιθυμούσαν τη διχοτόμηση. Ακόμα περισσότερο, έδωσε την ψευδαίσθηση σε όσους δεν γνωρίζουν σε βάθος την κυπριακή πραγματικότητα, ότι με το πυροτέχνημα του ανοίγματος της Πράσινης Γραμμής 'το πρόβλημα λύθηκε κάπως' και ότι ακόμα και με εποίκους, με κατοχικό στρατό, με αγνοούμενους και με σπίτια που δεν κατοικούνται από τους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, 'όλα πάνε καλά', όχι βέβαια εντελώς καλά αλλά...΄κάπως καλά'
Η Ελληνοκυπριακή πλευρά, μετά το Όχι' στο σχέδιο, δεν είχε πολλά περιθώρια ελιγμών και ως νόμιμη κυβέρνηση του νησιού, όχι μόνο δεν αποθάρρυνε τους Τουρκοκυπρίους πολίτες της να έρχονται στις ελεύθερες περιοχές αλλά τους πρόσφερε διαβατήρια, νέες ταυτότητες και τους έδωσε την ευκαιρία να ενημερώσουν τις κτηματολογικές εγγραφές που αφορούσαν τα ακίνητά τους στον Νότο. Και πολύ καλά έκανε.
Αλλά το παιχνίδι των εντυπώσεων κατ'αρχήν το έχασε, γιατί το πρώτο βήμα για την ελεύθερη κυκλοφορία των Kυπρίων σε όλο το νησί ήρθε -και μάλιστα αναπάντεχα- από τους ...εισβολείς! Οξύμωρο; Και όμως..

Ανεξάρτητα, όμως από το ποιός έκανε το πρώτο βήμα και ποιός ακολούθησε ποιόν -άλλωστε το θέμα πια ευτυχώς έχει μόνο θεωρητική σημασία- το άνοιγμα της Πράσινης Γραμμής είναι μια θετική εξέλιξη και τελικώς έδωσε την ευκαιρία στην νόμιμη κυβέρνηση -έστω, σε βάθος χρόνου- να διασκεδάσει τις αρνητικές γι'αυτήν εντυπώσεις που δημιουργήθηκαν έξω από την Κύπρο μετά το "Όχι" στον Ανάν, κάνοντας συνείδηση στους Τουρκοκυπρίους πολίτες της ότι η κατοχή δεν τους έφερε με κανένα τρόπο ούτε οικονομική ευημερία ούτε καλύτερη ποιότητα ζωής.

Όμως , από τον Απρίλιο του 2003 μέχρι σήμερα πέρασαν σχεδόν 5 χρόνια και η sui generis κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο νησί δεν έχει προηγούμενο σε καμιά άλλη χώρα που βρίσκεται υπό κατοχή. Όσα εστιατόρια και καφετέριες τυχαίνει να βρίσκονται κοντά στα φυλάκια θησαυρίζουν. Τουρίστες έρχονται στον Νότο και μετά ξεκλέβουν μερικές μέρες -ή μένουν αποκλειστικά- στον Βορρά πληρώνοντας εκεί τα μισά λεφτά. Οι Τουρκοκύπριοι απέκτησαν τα νόμιμα δικαιώματά τους ως πολίτες της νόμιμης κυβέρνησης του νησιού, διατήρησαν όμως και τα δικαιώματά τους ως πολίτες του Ψευδοκράτους. Ανάλογα κέρδη για τους Ελληνοκύπριους δεν υπάρχουν και όσο συνεχίζεται αυτή η 'μεσοβέζικη' κατάσταση, φοβάμαι ότι θα επαληθευθεί το ρητό 'ουδέν μονιμότερο του προσωρινού'. Και το πιθανότερο που θα μπορούσε κανείς να περιμένει θα ήταν μια 'βελούδινη' εκ νέου διχοτόμηση, με τους εποίκους να βρίσκονται εκεί που βρίσκονται, τους αγνοούμενους να συνεχίζουν να αγνοούνται, τους ξένους να αγοράζουν ελληνοκυπριακά ακίνητα το ένα μετά το άλλο και το ανέμελο 'σούρτα-φέρτα' στη Λήδρας να συνεχίζει αδιάκοπα...
'Για η καμήλα ψοφά , για ο Αγάς πεθαίνει' θα πετούσε την ατάκα ο Νασρεδδίν Χότζας, και δεν θα είχε καθόλου άδικο - δυστυχώς!! -

Μα αυτό τελικά είναι η λύση;
Ποιόν εξυπηρετεί αυτή η πλαστή ευδαιμονία;
Μέχρι πότε θα χρωματίζεται με 'παλ' χρώματα μια αδίστακτη στρατιωτική κατοχή;
Και δεν είναι τυχαίες οι ακραίες θέσεις που εξέφρασαν λίγες μέρες πριν στα Κατεχόμενα ο Τούρκος Πρωθυπουργός και η τοπική ηγεσία. Έπεται μήπως συνέχεια;

Στο βίντεο σήμερα, το άνοιγμα της Οδού Λήδρας χωρίς σχόλια. Με φυσικό ήχο, όπως είχε μεταδοθεί από το ευρωπαϊκό ειδησεογραφικό κανάλι Euronews.
Έτσι , για να θυμηθούμε τα ...παλιά