11 Απρ 2012

Πάσχα με τον Κομφούκιο

Πάρα πολύ σπάνια συλλαμβάνω τον εαυτό μου να διαβάζει για δεύτερη φορά το ίδιο βιβλίο. Και μόνο το γεγονός ότι αυτές τις μέρες συμβαίνει αυτό το ασυνήθιστο φαινόμενο, νομίζω πως αξίζει τον κόπο να γράψω λίγες γραμμές, που μπορεί να σάς φανούν χρήσιμες, μέρες πού'ναι. 


Θυμάμαι, ήταν μια κάποια Μεγάλη Τετάρτη στο κέντρο του Ηρακλείου Κρήτης. 

Έχοντας μπουχτήσει να περιφέρω τον εαυτό μου στα διάφορα καφέ του κέντρου της πόλης, αποφάσισα να περάσω την ώρα μου σε ένα βιβλιοπωλείο, χωρίς απαραίτητα να έχω στον νου μου να αγοράσω κάτι το συγκεκριμένο. Και τότε ήταν που έπεσε μπροστά μου ο πομπώδης τίτλος "Δρόμοι της Ευτυχίας"

Τον προσπέρασα αμέσως για τον εξής απλούστατο λόγο : 
Αν κάτι με ξενερώνει εντελώς είναι όλα αυτά τα βιβλία που βρίσκονται στα ράφια των "Βιβλίων Ψυχολογίας". Είναι τόσο κακόγουστη αυτή η 'αμερικανιά' που θέλει να σε πείσει ότι μέσα σε 100 σελίδες μπορείς να γίνεις εκατομμυριούχος, ευτυχισμένος, καλός γονιός, καλό παιδί (..έλα Παναγία μου! μα τόσο εύκολο είναι πια;;;)
Και μετά ξύπνησε το έμφυτο πνεύμα αντιλογίας μου, και με ..ξαναγύρισε πίσω στο βιβλίο που αρχικά δεν μού είχε γεμίσει καθόλου το μάτι. Ο υπότιτλός του το έκανε ολοένα και πιο ενδιαφέρον: "Ο Κομφούκιος στη ζωή μας σήμερα"
Δεν το σκέφτηκα παραπάνω. 
Το αγόρασα βιαστικά κι έφυγα.

Και έτσι απλά, εκείνο το μακρινό Πάσχα..
..μού έλαχε να κάνω παρέα με τον ..Κομφούκιο.  
Κι ας ακούγεται ιερόσυλο.
(Και τώρα όσοι από σας δεν θέλετε να διαβάζετε για τον Κομφούκιο πασχαλιάτικο, αλλάξτε μπλογκ. 
Η ανάρτηση αυτή όμως, θα σάς περιμένει εδώ και μετά την Ανάσταση..) 


Ο Κομφούκιος και η διδαχή του σημάδεψε φιλοσοφικά αλλά κυρίως θρησκευτικά τον πολυπληθέστερο λαό της Γης. Η Κίνα μέχρι και την επικράτηση του κομμουνισμού, ήταν η κατ'εξοχήν κομφουκιανική χώρα. Ο Κομφουκιανισμός ως θεωρία και πράξη είχε ριζώσει επί αιώνες όχι μόνο στη συνείδηση των κινεζικού λαού αλλά και στην θεολογική προσέγγιση της καθημερινότητάς του. Πέραν αυτού όμως είχε επηρεάσει βαθιά και τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας από τις εκατοντάδες δυναστείες που είχαν την τύχη (ή μήπως την ατυχία;) να διαχειρίζονται τη μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων. 

Η επικράτηση του Μάο Τσε Τουνγκ και η πολιτιστική του επανάσταση είχαν απαγορεύσει βίαια κάθε τι που θα θύμιζε τον Κομφούκιο και τις θεολογικές προεκτάσεις της βιοθεωρίας του. Κύριος στόχος όμως αυτής της καθαρά πολιτικής απόφασης ήταν οι σταθερές που ο Κομφουκιανισμός έθετε ως βάση θεώρησης της τοπικής κοινωνικής πραγματικότητας. 

Αυτή η προσπάθεια του μαοϊκού καθεστώτος να απαλήψει τον Κομφουκιανισμό έπεσε τελικά στο κενό. Η κομφουκιανική συνείδηση γενεών και το θρησκευτικό συναίσθημα που την περιέβαλε δεν στάθηκε δυνατόν να σβηστούν μονοκονδυλιά επειδή ξαφνικά οι κόκκινοι μανδαρίνοι "έτσι αποφάσισαν". Και ο Κομφουκιανισμός συνέχισε να υπάρχει στο περιθώριο. Μέχρι και σήμερα. Απόδειξη της επιβίωσής του παρά τη λαίλαπα της άθεης πολιτιστικής επανάστασης ήταν το βιβλίο που με ..συνάντησε στο Ηράκλειο (!)  εκείνο το μακρινό Πάσχα.
Μία μελέτη που γράφτηκε και κυκλοφόρησε διεθνώς, ενώ -επισήμως τουλάχιστον- καμμία πολιτειακή μεταβολή δεν συνέβη στην συνταγματικά ίδια κι απαράλλαχτη "Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας".

Το βιβλίο της δρος. Yu Dan, διευθύντριας και διδάσκουσας του Τμήματος Κινηματογράφου και Τηλεόρασης στο Normal University του Πεκίνου, προσέγγισε τον Κομφουκιανισμό κατά τρόπο εύληπτο και εξαιρετικά ευπροσήγορο, "αφαιρώντας" το απαγορευμένο για δεκαετίες θρησκειολογικό του περιεχόμενο. Αντίθετα, περιορίσθηκε στο "πολιτικώς ορθό" που υπαγορεύει το σημερινό ιδιαίτερο πολιτειακό μοντέλο της χώρας της, δίνοντας έμφαση στην καθαρά κοινωνιολογική διάσταση των διδαχών του Κομφούκιου.

Έτσι λοιπόν, κατά την κρατούσα σήμερα ιδεολογία της μεταμαοϊκής Κίνας, ο Κομφουκιανισμός μετατρέπεται σε ένα ανεπανάληπτο εγχειρίδιο κοινωνικής συνοχής. Σε ένα απλό παιχνίδι "Monopoly", που έτσι και ακολουθήσεις τους απλούς του κανόνες, έχεις πολλές πιθανότητες να συμφιλιωθείς τόσο με τον εαυτό σου όσο και με τους τόσο διαφορετικούς (αλλά και τόσο ίδιους) συμπολίτες σου.

Από την άλλη, ο υποψιασμένος δυτικός αναγνώστης συνειδητοποιεί με πόση λεπτότητα το τωρινό πολιτειακό κράμα της απόλυτα καπιταλιστικής -πλην όμως υπαρκτής ακόμα κινεζικής μονοκομματικής "Λαϊκής Δημοκρατίας"- αποδέχθηκε έστω και καθυστερημένα την πολιτειακή διάσταση του άλλοτε απαγορευμένου Κομφουκιανισμού. Εκείνες τις μικρές απλές αλήθειες της πανανθρώπινης κοινωνικής πραγματικότητας, που καμμία απολυταρχία ανεξαρτήτως "χρώματος",  δεν είχε ποτέ -ούτε και σήμερα έχει- τη δύναμη ή την ικανότητα να εξαφανίσει ή να αντικαταστήσει.

Ειδικά στις μέρες μας και ειδικά στη χώρα μας, είναι τόσο παρήγορο να ξέρεις ότι καμμία απολυταρχία, όσο παραπλανητικά δημοκρατική και πολιτισμένη θέλει να αυτοπροβάλλεται, με κανέναν τρόπο τελικά δεν είναι ικανή να σβήσει τη δύναμη της σκέψης..
Τη δύναμη της κοινής ανθρώπινης λογικής..


Τη μελέτη της δρος. Yu Dan 
"Δρόμοι της Ευτυχίας - Ο Κομφούκιος στη ζωή μας σήμερα" 
μπορείτε να τη βρείτε εδώ.


(Καλό Πάσχα σε όλους)


10 σχόλια:

Τέλλος Φίλης είπε...

ποσες ομοιοτητες με τη δικη μας ελληνοχριστιανικη σοβιετικη ενοχή , οταν οι αρχαιες ηδονες εξακουθουν να υπαρχουν στο dna μας, σαν τον Κομφούκιο στο dna των κινεζων.

δεσποιναριον είπε...

Τι ωραιο ποστ! Πραγματικα, τιποτα δεν εχει τη δυναμη της σκεψης και τιποτα δεν μπορει να την αναχαιτισει η να την καλουπωσει. Καλο Πασχα Γαβριλακι.

Ρούλα είπε...

Θα μου επιτρέψεις να κάνω ένα παραλληλισμό και να υπενθυμίσω την προσπάθεια της βίαιης επικράτησης του χριστιανισμού τους πρώιμους χρόνους, ως πολιτικό και ηθικό σύστημα, την προσπάθεια εκρίζωσης κάθε τι που παρέπεμπε στην επικρατούσα αρχαιοελληνική σκέψη. Προσπάθεια που σημαδεύτηκε με μελανά σημεία.
Όταν και μόνο τότε μπόρεσε να επικρατήσει η νέα θρησκεία, έγινε η μίξη της με την αρχαιοελληνική σκέψη, το παγανιστικό παρελθόν συνάντησε το χριστιανικό παρόν. Ένα μικρό αλλά χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το τελετουργικό των εκκλησιών που παραπέμπει στα αρχαία δρώμενα. Πολύ αργότερα εκτιμήθηκε η κλασσική γνώση και παιδεία και ένα από τα καθήκοντα των μοναχών ήταν η αντιγραφή των αρχαίων κειμένων.
Ακόμη και το χριστιανισμό τον κάναμε στα μέτρα μας :)

Καλή Ανάσταση!

Ρένα Ρίγγα είπε...

Ορίστε τι μου κάνεις Πασχαλιάτικα, ν' αφήσω την Οριάνα και να πιάσω τον Κομφούκιο... άντε. (μάκια)

Νίνα Ναχμία είπε...

ΟΠΩΣ ΠΑΝΤΑ ΑΞΙΟΖΗΛΕΥΤΑ ΑΠΡΟΟΠΤΟΣ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ, ΕΜΠΕΡΙΣΤΑΤΟΜΕΝΟΣ!!! ΣΟΥ ΕΧΩ ΠΕΙ ΠΩΣ ΣΕ ΖΗΛΕΥΩ;;;; ΚΑΙ ΓΙΑ ΚΑΤΙ ΑΛΛΟ. Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΟΥ ΚΙ ΕΜΕΝΑ ΠΙΣΩ ΜΟΥ! ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΖΗΛΕΙΑ ΟΜΩΣ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ!

ματρώνη είπε...

Καλό μου ακούγεται, αν και όχι τόσο πρωτότυπο πια. Μας τα'παν κι άλλοι κοινώς... Είσαι σίγουρος ότι το διάβασες, το ξαναδιάβασες και εφαρμόζεις όσα συνιστά; ;-))

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

κοιτα, δεξου οτι λεω αληθεια οτι το διαβασα και το ξαναδιαβασα. ελπιζω να το καταλαβα (για αυτο δεν μπορω να σου εγγυηθω, γιατι παντοτε αλλα τα ματια του λαγου κι αλλα της κουκουβαγιας. οποτε, μπορει και να μην το καταλαβα). στο κειμενο δεν ισχυρισθηκα οτι το εφαρμοζω, αλλα και οπως ειναι γραμμενο το βιβλιο δεν αποπνεει καποιο στυλ 'διδαχης' ή εφαρμογης. δεν ειναι αυτο το ζητουμενο. παντως, σου το συνιστω. ειναι ευσυνοπτο, καλογραμμενο και εγω το επιασα και διαβασα μονορουφι.

ματρώνη είπε...

Αυτό έγραψες, το ανωτέρω μου ενέπνευσες ;-) :"ο Κομφουκιανισμός μετατρέπεται σε ένα ανεπανάληπτο εγχειρίδιο κοινωνικής συνοχής. Σε ένα απλό παιχνίδι "Monopoly", που έτσι και ακολουθήσεις τους απλούς του κανόνες, έχεις πολλές πιθανότητες να συμφιλιωθείς τόσο με τον εαυτό σου όσο και με τους τόσο διαφορετικούς (αλλά και τόσο ίδιους) συμπολίτες σου".
Καλο Πασχα, μικρε μου παραπονιαρη

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

ναι, ως τετοιο 'εγχειριδιο' προβαλλεται ο Κομφουκιανισμος απο το βιβλιο. και μου εκανε εντυπωση οτι ενα βιβλιο με ενα τετοιο περιεχομενο γραφτηκε απο Κινεζα της σημερινης Κινας, μια χωρα καθε αλλο παρα πλουραλιστικη, οπου μεχρι προτινος ο Κομφουκιος αποτελεουσε ταμπου. στο τελος εκανα την αναγωγη στην σημερινη Ελλαδα που αποτελει σημερα -παντα κατα τη γνωμη μου- μια αυτοκρυπτομενη απολυταρχια..

(καλο Πασχα και σε σενα :-)) )

Πάνος Δρακόπουλος είπε...

Σε ευχαριστώ, Γαβριήλ! Ενδιαφέρομαι από παλαιά για τις ανατολικές διδασκαλίες. Ο δυτικοκεντρισμός μας μάς φανερώνει μία μόνο όψη του τί είναι άνθρωπος...








Related Posts with Thumbnails