Πάσχα με τον Κομφούκιο

Πάρα πολύ σπάνια συλλαμβάνω τον εαυτό μου να διαβάζει για δεύτερη φορά το ίδιο βιβλίο. Και μόνο το γεγονός ότι αυτές τις μέρες συμβαίνει αυτό το ασυνήθιστο φαινόμενο, νομίζω πως αξίζει τον κόπο να γράψω λίγες γραμμές, που μπορεί να σάς φανούν χρήσιμες, μέρες πού'ναι. 

Θυμάμαι, ήταν μια κάποια Μεγάλη Τετάρτη στο κέντρο του Ηρακλείου Κρήτης. 

Έχοντας μπουχτήσει να περιφέρω τον εαυτό μου στα διάφορα καφέ του κέντρου της πόλης, αποφάσισα να περάσω την ώρα μου σε ένα βιβλιοπωλείο, χωρίς απαραίτητα να έχω στον νου μου να αγοράσω κάτι το συγκεκριμένο. Και τότε ήταν που έπεσε μπροστά μου ο πομπώδης τίτλος "Δρόμοι της Ευτυχίας". 

Τον προσπέρασα αμέσως για τον εξής απλούστατο λόγο : 

Αν κάτι με ξενερώνει εντελώς είναι όλα αυτά τα βιβλία που βρίσκονται στα ράφια των "Βιβλίων Ψυχολογίας". Είναι τόσο κακόγουστη αυτή η 'αμερικανιά' που θέλει να σε πείσει ότι μέσα σε 100 σελίδες μπορείς να γίνεις εκατομμυριούχος, ευτυχισμένος, καλός γονιός, καλό παιδί (..έλα Παναγία μου! μα τόσο εύκολο είναι πια;;;)

Και μετά ξύπνησε το έμφυτο πνεύμα αντιλογίας μου, και με ..ξαναγύρισε πίσω στο βιβλίο που αρχικά δεν μού είχε γεμίσει καθόλου το μάτι. Ο υπότιτλός του το έκανε ολοένα και πιο ενδιαφέρον: "Ο Κομφούκιος στη ζωή μας σήμερα". 

Δεν το σκέφτηκα παραπάνω. 

Το αγόρασα βιαστικά κι έφυγα.

Και έτσι απλά, εκείνο το μακρινό Πάσχα..
..μού έλαχε να κάνω παρέα με τον ..Κομφούκιο.  
Κι ας ακούγεται ιερόσυλο.

(Και τώρα όσοι από σας δεν θέλετε να διαβάζετε για τον Κομφούκιο πασχαλιάτικο, αλλάξτε μπλογκ. 
Η ανάρτηση αυτή όμως, θα σάς περιμένει εδώ και μετά την Ανάσταση..) 

Ο Κομφούκιος και η διδαχή του σημάδεψε φιλοσοφικά αλλά κυρίως θρησκευτικά τον πολυπληθέστερο λαό της Γης. Η Κίνα μέχρι και την επικράτηση του κομμουνισμού, ήταν η κατ'εξοχήν κομφουκιανική χώρα. Ο Κομφουκιανισμός ως θεωρία και πράξη είχε ριζώσει επί αιώνες όχι μόνο στη συνείδηση των κινεζικού λαού αλλά και στην θεολογική προσέγγιση της καθημερινότητάς του. Πέραν αυτού όμως είχε επηρεάσει βαθιά και τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας από τις εκατοντάδες δυναστείες που είχαν την τύχη (ή μήπως την ατυχία;) να διαχειρίζονται τη μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων. 

Η επικράτηση του Μάο Τσε Τουνγκ και η πολιτιστική του επανάσταση είχαν απαγορεύσει βίαια κάθε τι που θα θύμιζε τον Κομφούκιο και τις θεολογικές προεκτάσεις της βιοθεωρίας του. Κύριος στόχος όμως αυτής της καθαρά πολιτικής απόφασης ήταν οι σταθερές που ο Κομφουκιανισμός έθετε ως βάση θεώρησης της τοπικής κοινωνικής πραγματικότητας. 

Αυτή η προσπάθεια του μαοϊκού καθεστώτος να απαλήψει τον Κομφουκιανισμό έπεσε τελικά στο κενό. Η κομφουκιανική συνείδηση γενεών και το θρησκευτικό συναίσθημα που την περιέβαλε δεν στάθηκε δυνατόν να σβηστούν μονοκονδυλιά επειδή ξαφνικά οι κόκκινοι μανδαρίνοι "έτσι αποφάσισαν". Και ο Κομφουκιανισμός συνέχισε να υπάρχει στο περιθώριο. Μέχρι και σήμερα. Απόδειξη της επιβίωσής του παρά τη λαίλαπα της άθεης πολιτιστικής επανάστασης ήταν το βιβλίο που με ..συνάντησε στο Ηράκλειο (!)  εκείνο το μακρινό Πάσχα.
Μία μελέτη που γράφτηκε και κυκλοφόρησε διεθνώς, ενώ -επισήμως τουλάχιστον- καμμία πολιτειακή μεταβολή δεν συνέβη στην συνταγματικά ίδια κι απαράλλαχτη "Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας".

Το βιβλίο της δρος. Yu Dan, διευθύντριας και διδάσκουσας του Τμήματος Κινηματογράφου και Τηλεόρασης στο Normal University του Πεκίνου, προσέγγισε τον Κομφουκιανισμό κατά τρόπο εύληπτο και εξαιρετικά ευπροσήγορο, "αφαιρώντας" το απαγορευμένο για δεκαετίες θρησκειολογικό του περιεχόμενο. Αντίθετα, περιορίσθηκε στο "πολιτικώς ορθό" που υπαγορεύει το σημερινό ιδιαίτερο πολιτειακό μοντέλο της χώρας της, δίνοντας έμφαση στην καθαρά κοινωνιολογική διάσταση των διδαχών του Κομφούκιου.

Έτσι λοιπόν, κατά την κρατούσα σήμερα ιδεολογία της μεταμαοϊκής Κίνας, ο Κομφουκιανισμός μετατρέπεται σε ένα ανεπανάληπτο εγχειρίδιο κοινωνικής συνοχής. Σε ένα απλό παιχνίδι "Monopoly", που έτσι και ακολουθήσεις τους απλούς του κανόνες, έχεις πολλές πιθανότητες να συμφιλιωθείς τόσο με τον εαυτό σου όσο και με τους τόσο διαφορετικούς (αλλά και τόσο ίδιους) συμπολίτες σου.

Από την άλλη, ο υποψιασμένος δυτικός αναγνώστης συνειδητοποιεί με πόση λεπτότητα το τωρινό πολιτειακό κράμα της απόλυτα καπιταλιστικής -πλην όμως υπαρκτής ακόμα κινεζικής μονοκομματικής "Λαϊκής Δημοκρατίας"- αποδέχθηκε έστω και καθυστερημένα την πολιτειακή διάσταση του άλλοτε απαγορευμένου Κομφουκιανισμού. Εκείνες τις μικρές απλές αλήθειες της πανανθρώπινης κοινωνικής πραγματικότητας, που καμμία απολυταρχία ανεξαρτήτως "χρώματος",  δεν είχε ποτέ -ούτε και σήμερα έχει- τη δύναμη ή την ικανότητα να εξαφανίσει ή να αντικαταστήσει.

Ειδικά στις μέρες μας και ειδικά στη χώρα μας, είναι τόσο παρήγορο να ξέρεις ότι καμμία απολυταρχία, όσο παραπλανητικά δημοκρατική και πολιτισμένη θέλει να αυτοπροβάλλεται, με κανέναν τρόπο τελικά δεν είναι ικανή να σβήσει τη δύναμη της σκέψης..

Τη δύναμη της κοινής ανθρώπινης λογικής..

Τη μελέτη της δρος. Yu Dan 

"Δρόμοι της Ευτυχίας - Ο Κομφούκιος στη ζωή μας σήμερα" 

μπορείτε να τη βρείτε εδώ.

(Καλό Πάσχα σε όλους)