Φυλακισμένες και πρωτοπόρες

Μπορεί να πέρασαν μέρες από τότε που έπεσε η αυλαία της τελευταίας παράστασης της θεατρικής ομάδας "Πράξις", τα σχόλια όσων την είδαν -αλλά και όσων δεν την είδαν- ακόμα δίνουν και παίρνουν.
Και όχι άδικα. 

Μπορεί η "Πράξις" να υπάρχει από το 1996, γεγονός που την καθιστά το σταθερότερο σημείο αναφοράς του σύγχρονου ροδιακού θεάτρου, μπορεί να έχει ανεβάσει μέχρι τώρα συνολικά 16 έργα -εκ των οποίων τα τρία τελευταία από την επαγγελματική της σκηνή-, μπορεί να σημειώνει εντυπωσιακή σταθερότητα ως προς τη σύνθεση των μελών της, ομολογουμένως όμως, οι "Φυλακισμένες" των Ιγνάθιο Δελ Μοραλ και Βερόνικα Φερνάντεθ πιστεύω πως στο μέλλον θα διαπιστωθεί πως άφησαν έντονο το στίγμα τους στην θεατρική ιστορία της Ρόδου -μία ιστορία που τα τελευταία χρόνια μοιάζει να ανανεώνεται γρηγορότερα απ'ό,τι στο παρελθόν, με νέες και ολοένα πιο ενδιαφέρουσες σελίδες.

Το έργο διαδραματίζεται σε κάποιες γυναικείες φυλακές στην ισπανική ενδοχώρα, με τις μνήμες του εμφυλίου ακόμα νωπές. Κάθε φυλακισμένη κουβαλάει το δικό της προσωπικό δράμα, το δικό της έγκλημα και τη δική της τιμωρία. Οι καθολικές καλόγριες και το διοικητικό προσωπικό των φυλακών είναι και εκείνοι φυλακισμένοι λόγω των δικών τους εγκλημάτων, βιώνοντας τη δική τους, προσωπική τιμωρία από την αντίπερα όχθη -εκείνην των δεσμοφυλάκων. Φυλακισμένοι όλοι, καθένας για τον δικό του λόγο. Και η πλοκή αρχίζει και τελειώνει με την αναμονή ενός επισκόπου, ο οποίος κάθε χρόνο δίνει χάρη μόνο σε μία από τις βαρυποινίτισες.

Επί σκηνής ξετυλίγεται το πλέγμα των σχέσεων μεταξύ των φυλακισμένων και των δεσμοφυλάκων τους, περιγράφεται με αδρές γραμμές το κοινωνικοπολιτικό κλίμα της μετεμφυλιακής καθολικής Ισπανίας, ως επίσης και το προσωπικό δράμα που βιώνει κάθε ένας από τους χαρακτήρες του έργου, χωρίς να ενοχοποιείται ή να ηρωοποιείται κανείς απ'αυτούς. Η θεατρική γραφή αποδίδει τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ, αποτελώντας υπόδειγμα ισορροπημένης αποτίμησης ανθρώπων, ρόλων και συγκυριών που συνυπήρξαν και αναπόφευκτα συνεχίζουν να υπάρχουν σε μία κοινωνία που έζησε έναν άγριο εμφύλιο σπαραγμό. Και η επιλογή του συγκεκριμένου έργου εν μέσω αυτής της τόσο δυσάρεστης κοινωνικής συγκυρίας, υπήρξε σοφή και αν μη τι άλλο καθαρτήρια για τους υποψιασμένους θεατές της Ελλάδας του 2012.

Σπαρακτικές ερμηνείες, που θα ζήλευαν επαγγελματίες. Δραματουργικές εξάρσεις δοσμένες με προσοχή και σεβασμό στον θεατή. Έξυπνη αξιοποίηση των μηδαμινών οπτικοακουστικών μέσων που προσφέρει το Δημοτικό Θέατρο της Ρόδου, αλλά και ευφυής διαχείριση των σκηνικών. Όλα αυτά συνέθεσαν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα που ομολογουμένως καθήλωσε το κοινό.

Η Ρούλα Βασιλοπούλου για ακόμα μια φορά ανταποκρίθηκε πλήρως στις ανάγκες και στις απαιτήσεις του ρόλου που ενσάρκωσε. Η σπαρακτική εξιστόρηση του παρελθόντος της ανέβασε αυτομάτως τον πήχυ της δραματουργικής έξαρσης του πρώτου μέρους της παράστασης. Το ίδιο και η Ανδρομάχη Μπατζούκη, ερμηνεύοντας τον εξίσου δύσκολο ρόλο θύτη-θύματος, πλήρως συμφιλιωμένη με τον χαρακτήρα της μοναχής-δεσμοφύλακα. Η Νεκταρία Νομικού με καθήλωσε. Η Κατερίνα Τζωρζή με εξέπληξε και με συγκίνησε. 

Από την άλλη, μάλλον περιττή στάθηκε η εμμονή στην μουσική υπόκρουση όπως και η υπερβολή των υποστηρικτικών ανδρικών ρόλων. Όταν τα κομμάτια του παζλ συνταιριάζονται αβίαστα, το επίμονό τους ξεσκόνισμα αποπροσανατολίζει. Η εικόνα όμως παρέμεινε εντυπωσιακή.

αποσπάσματα από την παράσταση - μοντάζ : Ιάκωβος Καμχής 

Όπως ήταν αναμενόμενο, σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως το γυναικείο γυμνό επί σκηνής, γεγονός το οποίο δεν είχε ξανασυμβεί ποτέ μέχρι τώρα στη Ρόδο.
Το να υποδυθείς έναν οιονδήποτε θεατρικό χαρακτήρα προϋποθέτει κόπο και οπωσδήποτε ειδικό βάρος ψυχής. Το να εκθέσεις όμως συν τοις άλλοις και το σώμα σου, προϋποθέτει ωριμότητα, τόλμη και βαθειά αυτεπίγνωση.
Το ροδιακό κοινό μπορεί να θεωρείται συντηρητικό μεν, πλην όμως, σε σύγκριση με άλλες ελληνικές επαρχίες, είναι σίγουρα και το περισσότερο εξοικειωμένο -για να μην πω "εκπαιδευμένο"- να διαχειρίζεται με ωριμότητα την ανθρώπινη γύμνια. 

Ο σκηνοθέτης της παράστασης Κώστας Κατσουλάκης αλλά και οι τολμηρές ροδίτισες ηθοποιοί σεβάστηκαν πνεύμα, γραφή, ψυχή και σώμα -και τούς αναλογούν μόνο εύσημα : αυτά των πρωτοπόρων.

Οι "Φυλακισμένες" των Ιγνάθιο Δελ Μοράλ και Βερόνικα Φερνάντεθ -σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, σκηνοθετήθηκαν από τον Κώστα Κατσουλάκη. Η πρωτότυπη μουσική ήταν του Μιχάλη Κουμπιού. Σκηνικά : Ανδρομάχη Μπατζούκη. Κοστούμια-Φωτισμοί : Κώστας Κατσουλάκης. Βοηθός σκηνοθέτη : Ματίνα Κουγκρά. 

Έπαιξαν τα μέλη της ερασιτεχνικής σκηνής της ομάδας "Πράξις": 

Ελένη Μικρομανώλη, Ρούλα Βασιλοπούλου, Ιωάννα Γιαννακού, Βάσω Ντελλάκη, Γεωργία Παντελή, Κατερίνα Τζωρζή, Χρυσούλα Τσιμέτα, Σέβη Σεΐτη, Νεκταρία Νομικού, Δέσποινα Χρυσανθέα, Πόπη Τσουρουνάκη, Καθολική Περνάρη, Κατερίνα Τουβρά, Ανδρομάχη Μπατζούκη, Σπύρος Κοσμίδης, Γιάννης Παπαγεωργίου, Κώστας Χαρτοφύλλης, Γιάννης Παστρικός, Γιάννης Αποκούραστος και Μιχάλης Παπαμιχαήλ.

Το έργο ανέβηκε στο Δημοτικό Θέατρο της Ρόδου,

από τις 17 έως και τις 22 Φεβρουαρίου 2012