"ashan intihabat.."

Αυτές τις μέρες, όσο και να το προσπαθήσω, δεν μπορώ να αγνοήσω τις αναμνήσεις μου από εκείνο το καλοκαίρι του 2007, που με είχε βρει στο Αμμάν της Ιορδανίας, μιας και οι εξελίξεις σε όλο τον αραβικό κόσμο τρέχουν -με έμφαση στη σημαντικότατη γεωπολιτικά Αίγυπτο- και χωρίς ακόμα να έχει διαφανεί καθαρά ποιά θα είναι η διάδοχη κατάσταση στην πολύ κοντινή μας Μέση Ανατολή.

Ήταν η πρώτη μέρα του μηνός Αυγούστου του 2007. 

Μια μόλις μέρα μετά τις δημοτικές εκλογές στο Αμμάν, για τις οποίες σάς μίλησα χθες. Και ήταν μια μέρα όπως όλες οι άλλες...

Αν και ελαφρώς μουδιασμένοι οι γείτονές μου στην παραδοσιακά ισλαμιστική συνοικία της Σουέϊλεχ, όλα φαίνονταν να λειτουργούν κανονικά. Ο μπακάλης είχε ανοίξει από νωρίς το μαγαζί του. Το ίδιο και ο απέναντι ψιλικατζής, τα ίντερνετ καφέ ήταν γεμάτα από φοιτητές, τα φαστφουντάδικα εξυπηρετούσαν την ίδια άστατη ουρά μπροστά στο ταμείο. Τα μαθήματα αραβικών στο Πανεπιστήμιο κυλούσαν κανονικά ενώ ένα γραμματικό παράδειγμα στον πίνακα, που ατυχώς περιείχε τον πληθυντικό της λέξης "Εκλογές" ("Ινντιχαμπάτ") πέρασε κυριολεκτικά στο ντούκου. 

Μάταια προσπαθούσα να ανοίξω κουβέντα με ιορδανούς συμφοιτητές για το τι είχε συμβεί χθες. Η αφοπλιστική απάντηση σχεδόν όλων : "Δεν είδα καθόλου ειδήσεις. Τι έγινε χθες;", ενώ άλλοι -πιο τολμηροί-, αφού απαντούσαν με ένα ξερό "Ναι, χθες ήταν οι δημοτικές εκλογές" συνέχιζαν να παραπονιούνται για το πολύ ζεστό καλοκαίρι "που τέτοιες θερμοκρασίες έχουμε να δούμε χρόνια στο Αμμάν.." 

Το μόνο ασυνήθιστο : τα δύο περιπολικά της Αστυνομίας που βρίσκονταν στην είσοδο του εκλογικού τμήματος της γειτονιάς, που την προηγουμένη μπορεί βέβαια να ήταν γεμάτο από εκλογείς, σύμφωνα με το καθεστώς όμως, η προσέλευση παραήταν χαμηλή.. 

Κι έτσι η ψηφοφορία απλώς ..ακυρώθηκε.

το Μπάλαντ με το τζαμί "Βασιλιάς Χουσεΐν"

Μετά το τέλος των μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο, μαζί με μια παρέα από την τάξη αποφασίσαμε να ξεφύγουμε λίγο από τα τετριμμένα και να πάμε να χαζέψουμε στο ιστορικό κέντρο της πόλης, να περάσουμε όλο το απόγευμά μας εκεί και μετά να καταλήξουμε στα γνωστά καφέ (που σε μένα τουλάχιστον θύμιζαν τότε Ελλαδίτσα) και που συχνάζουν κι οι άλλοι ξένοι -μιας και μπορείς να πιείς πανάκριβο αλκοόλ-.

Το Άμπνταλι είναι στην ουσία το σημείο που συναντιούνται οι πρόποδες των λόφων που απαρτίζουν την πόλη του Αμμάν. Πρόκειται για την παλαιότερη συνοικία της πόλης, αφού εκεί βρίσκεται το παλιότερο μεγάλο τζαμί της πόλης, το μεγάλο παζάρι, το ρωμαϊκό θέατρο και η κεντρική λεωφόρος που συνεχίζουν να βρίσκονται συγκεντρωμένα όλα τα παλιά γνωστά μαγαζιά της ιορδανικής πρωτεύουσας.  Μια πρωτεύουσα, όπου η έλλειψη θάλασσας αναπληρώνεται από τη θέα που προσφέρουν οι άτακτα πλην όμως αμφιθεατρικά κτισμένοι λόφοι, σπάζοντας με αυτόν τον τρόπο την μονότονη κιρτινοκαφέ εικόνα της ερήμου, που μάς περιτριγύριζε χωρίς να το καταλαβαίνουμε.

Η βόλτα στο "Μπάλαντ"  ("στη Χώρα", δηλαδή στο κέντρο της συνοικίας του Άμπνταλι) υπήρξε πολλές φορές κάτι σαν το καταφύγιό μου όσον καιρό ήμουν στην Ιορδανία. Μακρυά από το τακτοποιημένο πανεπιστημιακό campus και από τα καινούργια αλλά άχαρα 'φυτεμένα' μαγαζιά απέναντι από την είσοδο του Πανεπιστημίου. Ο αραβικός καφές μύριζε πιο έντονα στο Μπάλαντ. Το κάρδαμο ήταν περισσότερο "κάρδαμο". Το φαλάφελ ήταν πραγματικό "φαλάφελ" και η μυρωδιά του παζαριού με τα μπαχάρια και τα στενά δρομάκια σε έβαζαν στον πειρασμό να κάτσεις να παζαρέψεις μέχρι και το τελευταίο qursh του δηναρίου. Όχι γιατί ήταν ανάγκη να μπεις στη διαδικασία, αλλά όταν όλος ο κόμος παζαρεύει -στο τέλος παζαρεύεις κι εσύ.. 

Αλλά το καλύτερο σάς το αφήνω για το τέλος: 

Το κνάφε στο Μπάλαντ θύμιζε σε πάρα πολλά το ορίτζιναλ κνάφε της Δυτικής Όχθης. Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο ιορδανικός "Ναός του Κνάφε" στο κέντρο του παζαριού του Αμμάν, ανήκε σε παλαιστίνιο, μην το ξεχνάμε!-. Απόλαυση!

κνάφε στο Αμμάν..

Όλα έδειχναν ότι και εκείνη την ημέρα, το δρομολόγιό μου στο κέντρο της πόλης θα ήταν ίδιο κι απαράλλαχτο: Θα κατέβαινα από το λεωφορείο στη στάση των λεωφορείων του Άμπνταλι, ύστερα θα ακολουθούσα την κατηφόρα προς το μεγάλο παλιό τζαμί με το μεγάλο προαύλιο, θα έστριβα στα δεξιά για να περιτριγυρίσω στα στενά του παζαριού, ύστερα θα έβρισκα τη λαχαναγορά με την τεράαααααστια αφίσα του Βασιλιά Αμπντάλλα ΙΙ να ποτίζει με ένα μικρό ποτιστήρι κάτι χόρτα, και κάπου εκεί στη γωνία, σε εκείνο το δυώροφο ζαχαροπλαστείο, θα με περίμενε το .."δικό μου" κομμάτι κνάφε, που σαν κι αυτό και τόσο νόστιμο μόνο στην Ναμπλούς και στη Ραμάλλα είχα βρει..

Έλα όμως που εκείνη τη μέρα 

το πρόγραμμά μου δεν εξελίχθηκε όπως το περίμενα.

Καθώς ήμουν πάρα πολύ απασχολημένος για το εάν θα άξιζε να αγοράσει κανείς έναν παραδοσιακό ναργιλέ έναντι 10 ή 12 δηναρίων ή απλώς να αποφασίσω επιτέλους να το κόψω το τσιγάρο ύστερα από τα τόσα πακέτα-"στούκας" που κυκλοφορούσαν στην ντόπια αγορά, μια βουή από φωνές και από σπάσιμο γυαλιών που ακούγονταν από μακρυά σταμάτησαν απότομα τις σκληρές διαπραγματεύσεις εν τω μέσω της πραμάτιας. 

Οι φωνές που ακούγοναν άρχισαν να έρχονται όλο και πιο κοντά και δεν ήταν πια δύσκολο να καταλάβεις ότι επαναλαμβανόταν κάποιο σύνθημα που τα αραβικά μου τότε δεν μπορούσαν να το αναλύσουν γραμματικά. Ο μαγαζάτορας δεν έχασε καιρό και άρχισε να μαζεύει γρήγορα γρήγορα ό,τι είχε απλώσει στο μικρό πεζοδρόμιο και μού είπε ότι βγήκαν στους δρόμους "Ashan Intihabat" 

 (δηλαδή "λόγω των εκλογών")..

Τι πιο λογικό να διαμαρτυρηθεί ο κόσμος, αφού εν μία νυκτί αποφασίσθηκε ότι οι περιοχές που ψήφιζαν υπέρ των ισλαμιστών που αντιπολιτεύονταν τον μονάρχη, τελικά... δεν ψήφισαν επειδή -λέει- η προσέλευση στις συγκεκριμένες περιοχές δεν ήταν αρκετά μεγάλη!

Δεν χρειάστηκε πολύς καιρός για να καταλάβουμε ότι το καλύτερο που είχαμε να κάνουμε θα ήταν να βρούμε όσο πιο γρήγορα γινόταν το πλησιέστερο ταξί για να αφήσουμε το Μπάλαντ να τα βγάλει πέρα μόνο του και χωρίς εμάς.. Η κεντρική λεωφόρος είχε γεμίσει από άσπρες  και μπεζ γκελεμπίες και το σπάσιμο των γυαλιών ακουγόταν από μακρυά. Όταν πια οι έφιπποι αστυνομικοί έβγαιναν από τους παρακάτω παραδρόμους και κατευθύνονταν προς τους διαδηλωτές, αποφασίσαμε ότι όντως ήρθε η ώρα να σηκωθούμε να φύγουμε και να πάμε κάπου αλλού, μακρυά και το κυριότερο
-Γρήγορα! 

Για καλή μας τύχη βρέθηκε μες στον όλο χαμό ένα ταξί. 

Ο οδηγός άκουσε με ανακούφιση ότι το μόνο που θέλαμε ήταν να πάμε στην πανεπιστημιούπολη, στην άλλη άκρη της πόλης, μακρυά από τις φασαρίες. 

"Τι συμβαίνει; Τι έγινε;" ρωτήσαμε τον οδηγό. 

"Ashan Intihabat!" -"Οι εκλογές.. Τι θέλουν και τις κάνουν; Μαλώνει ο κόσμος άδικα.. Αφού ό,τι και να ψηφίσεις, άλλοι βγαίνουν στο τέλος! Τι τα κάνουνε όλα αυτά; Ορίστε, σπάνε τα τζάμια των μαγαζιών και φωνάζουνε. Και μετά;.." 

Το κέντρο είχε γεμίσει ξαφνικά αστυνομία και ....τροχονόμους (η πρώτη και τελευταία φορά που είχα δει τροχονόμους στην Ιορδανία επί τρεις μήνες ολόκληρους!). Και βέβαια, όλο αυτό μεταφράζεται σε ένα ατελείωτο μποτιλιάρισμα, που κατάφερε να επιμηκύνει μια απόσταση 15 λεπτών σε κοτζάμ ταξίδι της μιάς ώρα και ενός τετάρτου.

"Είναι 6 η ώρα. Δεν βάζουμε τις ειδήσεις στο ραδιόφωνο;"

"Τι να σού πει το ραδιόφωνο;.."

"Εδώ γίνεται χαμός στο κέντρο, δεν θα πούνε στο ραδιόφωνο τι συμβαίνει;"

"Ε, να σού βάλω το ραδιόφωνο.. 

..Αλλά δεν τα λένε αυτά.." γελάει ο οδηγός.

Πρώτη είδηση (και αξέχαστη) :

"..Το Υπουργείο Υγείας συνιστά στους πολίτες του Βασιλείου να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας, λόγω των υπερβολικά υψηλών θερμοκρασιών από τον συνεχιζόμενο καύσωνα που πλήττει την Επικράτεια.."

"Είδες..;" , ρωτά με νόημα ο ταξιτζής.

.."Ashan Intihabat!"

..και εννοείται πως οι παρατηρήσεις των διεθνών οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων 

για τις τότε δημοτικές εκλογές στην Ιορδανία δεν ακούστηκαν σε κανένα μέσο, 

ούτε στην Ιορδανία βέβαια, αλλά και πουθενά αλλού

εκτός από τις οικείες ιστοσελίδες τους. 

Αυτά, το 2007.