17 Οκτ 2010

Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή


Και ξαφνικά η Ωραία Κοιμωμένη Ελλάς ξύπνησε από τον λήθαργό της και ένα βιβλίο βρέθηκε να ανάψει τα αίματα. Και τέτοιος σαματάς είναι αλήθεια πως είχε να συμβεί πολύ καιρό γύρω από ένα βιβλίο. Ένα μυθιστόρημα με έντονα ιστορικά στοιχεία, για τα οποία ο έλληνας ιστορικός ακόμα δείχνει να διστάζει να αγγίξει, κι ας έχουν περάσει πάνω από τρεις δεκαετίες. 

Δεν χρειάζεται να προχωρήσω παρακάτω. Βάζω στοίχημα ότι οι περισσότεροι από εσάς καταλάβατε ότι μιλάω για την πιο πρόσφατη από τις εθνικές μας ήττες - την τουρκική κατοχή της Κύπρου το 1974, όσα προηγήθηκαν και όσα ακολούθησαν μετά από αυτήν. Το βιβλίο "Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή" που έγραψε ο δικηγόρος-συγγραφέας Βασίλης Γκουρογιάννης εξόργισε τους συγγενείς των αγνοουμένων και των πεσόντων ελλαδιτών στρατιωτών και αξιωματούχων της ΕΛΔΥΚ. Ένα βιβλίο που αν και δεν το έχω διαβάσει, έχω ακούσει πολλά γι'αυτό, ένθεν και ένθεν. 

Μυθιστόρημα ή Ιστορία; Λίβελλος ή ρεαλισμός; Λογοτεχνική προβοκάτσια ή αλογόκριτη καταγραφή εμπειριών; Η επιχειρηματολογία των επικριτών του Βασίλη Γκουρογιάννη και του βιβλίου του συνοψίζεται στο βίντεο που ακολουθεί, δια στόματος Νίκου Αργυρόπουλου, Προέδρου του Συλλόγου 'Βετεράνοι Κύπρου 1974' :

τηλεοπτικός σταθμός ΤηλεΑστυ , 11.08.2009

Από την άλλη πλευρά, σε τηλεοπτική εκπομπή της κρατικής ελληνικής τηλεόρασης, ο Βασίλης Γκουρογιάννης κάνει εκτενή αναφορά τόσο όσον αφορά τον μυθιστορηματικό χαρακτήρα του βιβλίου του όσο και περί της ιστορικής του αφετηρίας και θεώρησης. Από τη συνέντευξη που παραχώρησε στον Γιάννη Τζανετάκο, επέλεξα εκείνο το τμήμα που αναφέρεται στο πώς κρίνει ο Γκουρογιάννης τους ελλαδίτες στρατιώτες και αξιωματικούς που -όπως αβίαστα συμπεραίνεται εκ του αποτελέσματος- βρέθηκαν όλοι σε λάθος χρόνο και σε λάθος τόπο (ειδική αναφορά για τους ελλαδίτες φαντάρους και την ΕΛΔΥΚ, παρακολουθείστε από το 5.00' και μετά)
από την εκπομπή "Εξιστορείν και Ιστορείν"-ΕΤ1 20.11.2009

Το βιβλίο αυτό δεν παρουσιάσθηκε στην Ελλάδα ποτέ. Ή μάλλον, για να είμαι ακριβής, δεν στάθηκε δυνατόν να παρουσιασθεί μετά τα έντονα φραστικά επεισόδια που σημειώθηκαν στην Αθήνα, στη Στοά του Βιβλίου το 2009, οπότε και είχε προγραμματισθεί να μιλήσει ο Βασίλης Γκουρογιάννης. 

από την διαδικτυακή έκδοση της εφημερίδας "Ελεύθερος Κόσμος"

Μετά από τόσες αντικρουόμενες απόψεις και τόσες έντονες αντιδράσεις, δεν γινόταν να μην ανταποκριθώ στην πρόσκληση-πρόκληση της Λέσχης Ανάγνωσης Ρόδου, η οποία πήρε την πρωτοβουλία και τελικά πραγματοποίησε την παρουσίαση αυτού του βιβλίου χθες, 16 Οκτωβρίου 2010, στο Νεστορίδειο Μέλαθρο στη Ρόδο. Θα ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία για μένα να σχηματίσω τη δική μου άποψη, αλλά και να δω εάν και κατά πόσον το ροδιακό κοινό είναι σε θέση να διαχειριστεί ένα θέμα που η αυθόρμητη Αθήνα -λόγω της ανωνυμίας που προσφέρει- δεν ανέχθηκε να αντιμετωπίσει. Και για να γίνω σαφής: θεωρώ ότι όλοι πρέπει να έχουν βήμα να λένε ό,τι πιστεύουν και να στηρίζουν την άποψή τους επί παντός επιστητού και , αντίστοιχα, όλοι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αντιτάξουν επιχειρήματα σε ό,τι λέγεται, και όλα αυτά να γίνονται δημοσίως και σε κλίμα ελευθερίας, ευπρέπειας, συνέπειας και αλληλοσεβασμού.

Είχα όμως και έναν πρόσθετο προσωπικό λόγο που ήθελα να δω αυτήν την παρουσίαση. 

Τον περασμένο Ιούλιο μού ήρθε ένα email από κάποια άγνωστη αναγνώστρια αυτού εδώ του μπλογκ, η οποία σχολίασε επαινετικά για τον τρόπο με τον οποίο εκθέτω τις εντυπώσεις και τις απόψεις μου για την Κύπρο του σήμερα (διαβάστε όλες τις σχετικές 'κυπριακές' αναρτήσεις πατώντας εδώ)  λέγοντάς μου ότι τελείως τυχαία βρέθηκε να τις διαβάζει. 
Η κυρία αυτή ονομάζεται Μαίρη Κουρούπη, σύζυγος του πεσόντος Διοικητή του 251ΤΠ Αν/γου Πέτρου Κουρούπη -στον οποίον αναφέρεται ο κ. Γκουρογιάννης στο βίντεο- , και Πρόεδρος του 'Συλλόγου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Οικογενειών Αγνοουμένων και Πεσόντων της Κυπριακής Τραγωδίας 1974'.  Με την κα. Κουρούπη μάς συνδέει αυτό που λέμε τελευταία μία 'ιντερνετική φιλία' ενώ η προσωπική της μαρτυρία από εκείνο το μαύρο καλοκαίρι που σημάδεψε τη σύγχρονη αλλά και συγχρόνως επιλεκτικά ξεχασμένη Ιστορία μας, με άγγιξε και με προβλημάτισε. 
Δεν σάς κρύβω ότι η φιλία μου μαζί της είναι για μένα κάτι σαν δώρο. Ένα...δώρο του Ίντερνετ και του Blogging. Γιατί χωρίς αυτά τα δύο, αυτή η φιλία δεν θα είχε απολύτως καμία χωροχρονική συμβατότητα. Και αυτό είναι που κάνει τέτοιες φιλίες ξεχωριστές. 

Εκείνη την ημέρα που απαντησα σε εκείνο το σύντομο email της, δεν μπορούσα να φανταστώ σε ποιά αντιπαράθεση είχε εμπλακεί και τι ντόρος είχε δημουργηθεί για ένα βιβλίο, που τότε δεν ήξερα  καν ότι υπήρχε. Πόσω μάλλον ότι αυτό το βιβλίο θα κατάφερνε να παρουσιαστεί  για πρώτη φορά στη Ρόδο, στο Νεστορίδειο Μέλαθρο και στην πλατεία Γαβριήλ Χαρίτου και όχι σε κάποιο άλλο μέρος της Ελλάδας -ούτε καν στην Αθήνα!-. 
Αλήθεια, πώς να αγνοήσει κανείς τόσες πολλές συμπτώσεις μαζεμένες; 
(σάς έχω πει πόσο προληπτικός είμαι;)


Χθες, ακούγοντας προσεκτικά τον συγγραφέα κ. Βασίλη Γκουρογιάννη, δεν χωρεί αμφιβολία ότι το βιβλίο "Κόκκινο στην Πράσινη Γραμμή" κυμαίνεται ανάμεσα στην αμιγή μυθιστοριογραφία και στην ιστορική καταγραφή. Άλλωστε, ο χρόνος και ο χώρος που επέλεξε να ξετυλίξει τους χαρακτήρες του έργου του δεν τού έδιναν πολλά περιθώρια επιλογής. 
Επικαλείται αφηγήσεις υπαρκτών ανθρώπων σε υπαρκτά πεδία μαχών και οι παραφράσεις των επιθέτων υπαρκτών αξιωματικών της ΕΛΔΥΚ δεν έχουν σκοπό να κρύψουν την πραγματική τους ταυτότητα -κάτι που ο Βασίλης Γκουρογιάννης δεν είχε την πρόθεση να αποκρύψει ούτως ή άλλως-. Έτσι, τόσο από τις πηγές που επικαλείται όσο και από τον τρόπο που τις διαχειρίζεται, συμπεραίνεται ότι η πλάστιγγα κλείνει περισσότερο υπέρ της ιστοριογραφίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρόκειται περί μυθοπλασίας.

Το πρόβλημα που ανακύπτει είναι εάν και κατά πόσον τα όσα αναγράφονται θα αποτελέσουν άμεση πηγή για τον έλληνα και κύπριο ιστορικό του μέλλοντος. Και εδώ βρίσκεται το ζήτημα που διχάζει τον συγγραφέα και τους ελλαδίτες συγγενείς των κληρωτών και των αξιωματικών οι οποίοι είτε σκοτώθηκαν, είτε αγνοούνται, είτε ακόμα και τους απλούς ανθρώπους -κληρωτούς οπλίτες και αξιωματικούς- που επέζησαν από έναν πόλεμο που επίσημα, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν αναγνωρίσθηκε ποτέ. 

Η κοντόφθαλμη, δειλή και άτολμη αντιμετώπιση της εθνικής ήττας που υποστήκαμε το '74, επέβαλε στο ελλαδικό πολιτικό σύστημα να σιωπήσει και -το χειρότερο- να αποσιωπήσει τι ακριβώς συνέβη τότε, αφήνοντας τα γεγονότα να υπονοούνται και όχι να καταγράφονται, αφήνοντας τον Φάκελο της Κύπρου κλειστό μέχρι σήμερα. 
Και έτσι, μια Ελλάδα που σε όλους τους τόνους φέρεται να είναι υπερήφανη για το απώτερο παρελθόν της και συμφιλιωμένη με τις απώτερες νίκες αλλά και ήττες της, δεν τολμά ακόμα να αγγίξει εκείνο το καλοκαίρι του '74 που για κανέναν δεν υπήρξε ευχάριστο.
Είναι μοιραίο και φυσικό : όσο στοιβάζουμε τα σκουπίδια μας κάτω απ'το χαλί κι όσο αυτά τα σκουπίδια πληθαίνουν, δεν θα αργήσει η στιγμή που κάποιος, περπατώντας θα σκοντάψει, θα πέσει και θα σπάσει τα μούτρα του. 

Κάτι τέτοιο έγινε λοιπόν με αυτό το βιβλίο.
Η παραφιλολογία που αναπτύχθηκε σχετικά με το ποιός φταίει και ποιός πρόδωσε και ποιός πούλησε την Κύπρο τότε, δεν κατάφερε να υποκαταστήσει την ιστορική αλήθεια, η οποία δεν έχει ακόμα αρθρωθεί από υπεύθυνα χείλη. Είναι σαν να υπάρχει κάποιο ένοχο μυστικό στην οικογένεια, η οποία ούτε καν στην κουζίνα δεν το συζητά. 
Και επειδή το κράτος αποφάσισε δεκαετίες τώρα να μην ανοίγει τα χαρτιά του, να μην αναγνωρίζει ότι αυτοί που βρέθηκαν  τότε στην Κύπρο δεν καταδικάζονται συλλήβδην για τις πολιτικές αποφάσεις των τότε κρατούντων τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, ότι οι συγγενείς των θυμάτων (ζώντων και μη) δεν πλήρωσαν με φτηνό αίμα ένα πραξικόπημα που δεν κράτησε ή ένα πραξικόπημα που επεδίωκε την τουρκική εισβολή ή ένα πραξικόπημα που εάν θα πετύχαινε τότε μόνο θα θεωρείτο εθνικός θρίαμβος, αυτή η αντιπαράθεση θα συνεχίζεται ἐς ἀεί. 


Δεν φταίει ο συγγραφέας που επέλεξε την στρατιωτική αργκό για να αποδοθεί το κλίμα και ο χαρακτήρας των ηρώων του. Δεν φταίει γενικά κανένας συγγραφέας για τις φράσεις που επιλέγει, με σκοπό να εξυπηρετηθεί ορθά η μυθοπλασία που εκείνος επέλεξε. 
Είναι όμως γεγονός ότι κάποιες λέξεις πονάνε περισσότερο ακόμα κι από σφαίρες, όταν αυτές απομονώνονται από το γενικότερο πλέγμα της μυθιστορηματικής πλοκής και του ιστορικού 'γέγονε'. Αυτό αποκόμισα από την παρέμβαση κάποιου ανώνυμου ροδίτη στρατιώτη της ΕΛΔΥΚ που σώθηκε από τον πόλεμο του '74 και βρισκόταν χθες στην παρουσίαση του βιβλίου. Ήταν εξαιρετικά συγκινητική η απλότητα με την οποία εξέφρασε την πικρία του διαβάζοντας απομονωμένα χωρία του μυθιστορήματος (όπως και εξαιρετικά ενοχλητικά τα σχεδόν.. απαξιωτικά βλέμματα προς αυτόν από κάποιους παρευρισκόμενους, που μπορεί μεν να είχαν διαβάσει το βιβλίο μέχρι και την τελευταία του λέξη, αλλά είμαι σίγουρος ότι δεν έχουν νιώσει τί σημαίνει να σε πυροβολούν με σκοπό να σε στείλουν στον τάφο μια ώρα αρχίτερα). 

Εύστοχη και τίμια ήταν επίσης η παρέμβαση του κ. Γιώργου Συμεωνίδη, Αντιπροέδρου της Ομοσπονδίας Κυπριακών Οργανώσεων Ελλάδος ο οποίος χρόνια τώρα μένει μόνιμα στη Ρόδο, όταν εξἐφρασε την ένστασή του σε ό,τι αφορά τις αναφορές του βιβλίου περί συστηματικής χρήσης ναρκωτικών ουσιών στις τάξεις της ΕΛΔΥΚ, τονίζοντας -τόσο στην παρέμβασή του όσο και στην εμπεριστατωμένη εισαγωγή του και εθνοτικά αμερόληπτη παράθεση των ιστορικών γεγονότων που προϋφαιναν την κυπριακή τραγωδία- ότι η ΕΛΔΥΚ έγραψε ηρωικές σελίδες στην Μεγαλόνησο. 
Και ναι, είναι πια καιρός να αποδoθούν τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, διαφορετικά με τόσα κρυμμένα  σκουπίδια κάτω απ'το χαλί μονίμως θα σκοντάφτουμε και θα πέφτουμε όλοι μας κάτω, και πάντα με τα μούτρα στο πάτωμα.

Με ικανοποίησε η δήλωση του κ. Βασίλη Γκουρογιάννη, απαντώντας στον ανώνυμο, μεσόκοπο πια στρατιώτη, ότι στην νέα έκδοση του βιβλίου θα έχουν απαλειφθεί τα χωρία που δίνουν το δικαίωμα στον αναγνώστη να παρανοήσει περί της ποιότητας των ανθρώπων που σκοτώθηκαν, σώθηκαν ή αγνοούνται. 
Κράτησα μάλιστα τη δήλωσή του ότι δεν έχει πρόθεση 'να μην πάρει πίσω' κάτι που έχει γραφεί, πλην όμως αποδεικνύεται εκ των υστέρων ανακριβές. Αυτήν την προσέγγιση του συγγραφέα προς το έργο του την θεωρώ τίμια, ευθεία και χρήσιμη ιστορικά, τη στιγμή μάλιστα που τα επίσημα χείλη διατηρούνται ερμητικά κλειστά, προδίδοντας ενοχή, τύψεις, αμηχανία ή και όλα αυτά μαζί.

Με ικανοποίησε η ωριμότητα των περευρισκομένων, οι οποίοι, διαφωνούντες και μη, κράτησαν σε πολιτισμένο επίπεδο την εκδήλωση. Η Λέσχη Ανάγνωσης Ρόδου έδωσε χθες πολύ δύσκολες εξετάσεις και πήρε 10 με άριστα το 10. Τόσο για την επιλογή του βιβλίου, την επιλογή των ομιλητών, του χώρου αλλά και για την ευγενική και ευαίσθητη αντιμετώπιση των διοργανωτών τόσο προς τον καλεσμένο συγγραφέα όσο και προς τους διαφωνούντες -οι οποίοι και εκείνοι παίρνουν 10 στα 10 για την αξιοπρεπή και πολιτισμένη έκθεση των παρατηρήσεών τους-.

από αριστερά: Βασίλης Γκουρογιάννης και τα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης Ρόδου, 
Μανώλης Σοφός και Νικολέτα Νιώτη
από αριστερά: Βασίλης Γκουρογιάννης, Μανώλης Σοφός και Γιώργος Συμεωνίδης

Μετά το τέλος της παρουσίασης είχα την τύχη να γνωρίσω και τον κ. Γκουρογιάννη, τον οποίον μετά από ολιγόλεπτη συνομιλία μαζί του, διαισθητικά κατάλαβα ότι δεν έχω να κάνω με έναν άνθρωπο κακών προθέσεων.  
Έχω μάλιστα την αίσθηση ότι η έλλειψη κακών προθέσεων είναι ο κοινός συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε αυτόν και την κα. Κουρούπη. Ανάμεσα στον ευαισθητοποιημένο έλληνα πολίτη που βάζει τον εαυτό του στη δύσκολη διαδικασία να υποκαταστήσει το 'ιστορικό κενό' που τεχνηέντως επέβαλε το πολιτικό σύστημα των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα και στην Κύπρο και -αντίστοιχα- ανάμεσα στον πενθούντα έλληνα πολίτη, που ο συγγενής του έγινε θυσία υπακούοντας σε διαταγές που εκπορεύονταν από δεδομένο πολιτικό σύστημα, το οποίο όμως -για τους δικούς του πάντα λόγους- στη συνέχεια δεν μνημονεύει το χαμό του, δεν τιμά, δεν νοιάζεται, δεν εκτίμησε και δείχνει να μην έχει καταλάβει ότι ήρωες δεν υπάρχουν μόνο στις νίκες. 

Ήρωες όμως, υπάρχουν και στις ήττες.
.

21 σχόλια:

panathinaeos είπε...

Γαβριηλ μας βαζεις πολυ δυσκολα Κυριακη απογευμα...
εστω...

αρχιζω λεγοντας το προφανες, οτι δηλαδη αυτο που εγινε στη ροδο ειναι ενα σημαντικο βημα, και συγχαρητηρια στους οργανωτες και τους μετεχοντες...

δεν μπορω να διαμορφωσω αποψη επι του βιβλιου του κ. Γκουρογιαννη...
οι επισημανσεις σου ειναι σωστες σε ο,τι αφορα την σιωπη και το κουκουλωμα ...

εκ τουτου ορμωμενος θεωρω οτι το κυριαρχο προβλημα και εμποδιο στην διαλευκανση ειναι η συμπλεγματικη και μονιστικη σταση της κοινωνιας στην Ελλαδα απεναντι στο Κυπριακο, και το Μικρασιατικο...

σαν κοινωνια δεν εχομε μπορεσει μεχρι σημερα να το συζητησομε το θεμα και να αναπτυξομε τον αναγκαιο πολυπτυχο διαλογο...

σε επιπεδο αποδοσης δικαιοσυνης, οι δικες για τους απριλιανους και το πολυτεχνειο δεν περιελαβαν την "ενδεχομενη" εθνικη προδοσια που ανετρεψε τον Μακαριο και ανοιξε την πορτα στην Τουρκια...

αρα εχομε τεραστιο ελλειμμα δημοκρατιας αφου δεν μπορουμε να μιλησουμε ανοιχτα για κατι τεραστιας σημασιας, δηλαδη σαν κοινωνια φιμωνουμε εαυτους και αλληλους, οπως επισης εχομε και τεραστιο κενο στον τομεα της δικαιοσυνης, που δεν επεμβαινει εν προκειμενω σε θεματα "εθνικης προδοσιας"....

οταν οι θεσμοι ειναι τοσο σαθροι και υπαναπτυκτοι, πως εχομε την απαιτηση να ειναι ενας συγγραφεας "σωστος"; ποιος θα κρινει το "σωστος" οταν δεν υπαρχει καν ουσιωδης συζητηση επι του θεματος;

ο κινδυνος σε τετοιες περιπτωσεις ειναι να υποβιβαζεται η περιορισμενη εστω συζητηση σε θεματα κλισε οπως τα ναρκωτικα, η αναιτια ασκηση βιας, η υπερβολικη αυτοκριτικη....

δε νομιζω οτι μαθαινουμε τιποτε καινουργιο με το να αναφερομαστε σε κλισε...
ενδεικτικα θετω καποιες αλλες διαστασεις του πλαισιου αναφορας της κυπριακης προδοσιας:
α. μηπως θα μπορουσαμε να θεσουμε το ευρυτερο ερωτημα του θεσμικου και οργανωτικου πλαισιου μεσα στο οποιο συστηθηκε και λειτουργησε η ΕΛΔΥΚ?
β. μηπως πρεπει να μιλησουμε για ολες τις παραστρατιωτικες οργανωσεις που υπηρξαν στην Κυπρο?
γ. μηπως θα πρεπει να αναφερθουμε στο ρολο των μυστικων υπηρεσιων της Αγγλιας και των ΗΠΑ?

σε οτι αφορα τα ιστορικα δεδομενα, επαληθευτηκε για μια ακομη φορα οτι οποιος μπαινει σε πολεμο χωρις ξεκαθαρα δυνατη ηγεσια τον κατασπαρασσουν οι αντιπαλοι του

περιμενε κανεις να συμβει κατι διαφορετικο στην διαλυμενη ελληνικη κυπρο;

κυριε γκουρογιαννη, τα ακεφαλα και ελλειμματικα σωματα τρικλιζουν για λιγο εως οτου σωριαστουν στο εδαφος, δεν νικουν σε πολεμους...

η μηπως πειμενατε οι 1000 ελληνες φανταροι να κατανικησουν;

ακεφαλο και ελλειμματικο σωμα η ελληνικη κυπρος κατεσπαραχθη απο τον αττιλα - τελεια και παυλα

Λέσχη Αναγνωσης Ρόδου είπε...

Γαβριήλ ευχαριστούμε για τα καλά λόγια...

Νέμεσις είπε...

Γαβριήλ πάααααρα πολύ καλή η τοποθετησή σου!
Τόσο που δίνεις το ερρέθισμα να διαβάσω το βιβλίο.
Αν και είμαι σίγουρη πως δεν θα μπορέσω να καταλήξω σε ασφαλή συμπεράσματα.
Η σιωπή και το κουκόλωμα από τότε μέχρι σήμερα θα εξακολουθεί να αφήνει απορίες που συνεχώς θα τις αυξάνει κάθε καινούργιο βιβλίο,κάθε δημοσίευση, με άλλη οπτική γωνία,ίσως με αποκαλύψεις πέρα από τις γνωστές.

ritsmas είπε...

τα κενα και οι ιστορικές στρεβλώσεις ειναι παντού, στοιχειώνουν τον τόπο.

δεσποιναριον είπε...

Εδω εχουμε μια αναφορα στην παρουσιαση του βιβλου. Γαβριηλ πες μας ποσοι παρακολουθησαν την παρουσιαση; Ηταν το ποσοστο που περιμεναν οι διοργανωτες; Υπηρξαν εντονες συζητησεις μετα; Το βιβλιο δεν το εχω διαβασει και απο τα σχολια υποπτευομαι οτι ουτε οι σχολιαστες. Επισης να αναφερω οτι δεν βρηκα κριτικη του βιβλιου πουθενα. Φανταζομαι οτι σε ενα θεμα που δεν εχει συζητηθει ανοιχτα στην Ελλαδα, ειναι δυσκολο ακομα και να κρινεις χωρις να φανεις εμπαθης. Ενδιαφερον παντως ακουγεται και μου αρεσει να διαβαζω ιστορικα ντοκουμεντα σε μορφη λογοτεχνιας.

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

@Παναθήναιος
δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω μαζί σου για την απαρχή γενικότερου προβληματισμού επί των θεμάτων που θίγεις στο σχόλιό σου. ναι, έχουμε έλειμμα δημοκρατικού διαλόγου επί του θέματος, αφού άνωθεν έχει μονιμοποιηθεί η τακτική της σιωπής.
Το Κυπριακό είναι ένα πρόβλημα κατ'αρχήν συνειδησιακό για το παρών πολιτικό σύστημα υπό τη σκιά της ήττας του '74, το οποίο τεχνηέτως εστιάζεται στο συγκεκριμένο καλοκαίρι ενώ αποκρύπτεται η ελλαδική στάση έναντι της Κύπρου από το τέλος του εμφυλίου έως και το καλοκαίρι του '74. Πιστεύω ότι όσο η κατοχή συνεχίζεται, το ιστορικό κουκούλωμα θα συνεχίζεται και αυτό, με σκοπό τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης στην Ελλάδα. Αντιθέτως πιστεύω ότι η ελληνοκυπριακή κοινή γνώμη έχει πολύ πιο κατασταλαγμένες εντυπώσεις και κρίσεις ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, πλην όμως δεν βρίσκει αξιόλογους εκφραστές στις υπάρχουσες κυπριακές πολιτικές δυνάμεις.

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

@Λέσχη Ανάγνωσης Ρόδου
πολύ τολμηρό εγχείρημα αναλάβατε και τα καταφέρατε μια χαρά. για άλλη μια φορά συγχαρητήρια.

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

@Νέμεσις
Μιας και θα το διαβάσεις, θα ήθελα να διαβάσω κάποια στιγμή την κριτκή σου γι'αυτό. Εγώ πάντως ομολογώ ότι δεν το έχω βάλει στο πρόγραμμα, τουλάχιστον προς το παρόν.

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

@ritsmas
αγαπητή Ρίτσα καλωσόρισες.
ναι, αυτό που λες είναι το μόνο σίγουρο. είναι όμως τώρα η κατάλληλη στιγμή να ξεκαθαρίσουν όλα; υπάρχει πολιτική βούληση γι'αυτό;
από την άλλη, είναι ώριμη η ελληνική αλλά και η κυπριακή κοινωνία να δει αλήθειες, με την τουρκική κατοχή να συνεχίζεται;
δεν ξέρω.

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

@δεσποινάριον
Λοιπόν, όπως είδες η ανάρτηση αυτή δεν είναι κριτική του βιβλίου. Είναι μια έκθεση των αντιδράσεων που προκάλεσε και ένας προβληματισμός για το πώς αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει το ελληνικό πολιτικό σύστημα το ζήτημα του ρόλου της ΕΛΔΥΚ στην Κύπρο του '74 αλλά και πώς αντιμετωπίζονται μέχρι και σήμερα οι πεσόντες, οι αγνοούμενοι και οι επιζώντες ελλαδίτες στρατιωτικοί, κληρωτοί και μη, μετά τον μη-αναγνωρισμένο(!!) πόλεμο του '74.
Στην παρουσίαση περευρέθηκαν γύρω στα 60 άτομα, αριθμός ρεκόρ για τέτοιου είδους εκδηλώσεις στη Ρόδο (είχε και όρθιους). Ο αριθμός των παρευρισκομένων νομίζω πώς ξεπέρασε τις προσδοκίες των μελών της Λέσχης Ανάγνωσης.
Μπορώ να πω πως πριν και κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης το κλίμα ήταν κάπως 'αμήχανο', καθότι ήταν σε όλους νομίζω γνωστό ότι ανάλογη εκδήλωση στην Αθήνα υπήρξε επεισοδιακότατη -όπως είδες ίσως και στο βίντεο της ανάρτησης-.
Πιστεύω ότι η μειοψηφία των παρευρισκομένων είχαν προηγουμένως διαβάσει το βιβλίο, διαφορετικά θα είχαν υποβληθεί περισσότερες ερωτήσεις για την πλοκή του και το ύφος γραφής. Η συζήτηση περιστράφηκε κυρίως στο κλίμα που δημιουργήθηκε με αφορμή το βιβλίο ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην παρέμβαση μεσόκοπου ροδίτη ο οποίος είχε υπηρετήσει ως κληρωτός στην Κύπρο τις ημέρες της εισβολής, ο οποίος και εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για τον τρόπο με τον οποίον σκιαγραφείται η προσωπικότητα του μέσου ελλαδίτη στρατιωτικού της εποχής.
Ούτε εγώ βρήκα κριτική επί του βιβλίου στο διαδίκτυο, εκτός από το προκάτ κείμενο του εκδοτικού οίκου, το οποίο επαναλαμβάνεται στα πάμπολλα sites που ασχολούνται με τις νέες εκδόσεις.
Ελπίζω να σε κάλυψα.

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

Κρίνω σκόπιμο να αναδημοσιεύσω σχόλιο του π.Νεκτάριου Κάνια, εφημέριου του Ι.Ν.Αγ.Αναργύρων Ρόδου προς τη Λέσχη Ανάγνωσης Ρόδου, η οποία τού κοινοποίησε το κείμενό μου για το βιβλίο. Το σχόλιο του π.Νεκτάριου Κάνια δημοσιεύθηκε στο προσωπικό του ιστολόγιο: http://www.40blog.com/ANARGYROI
Το πλήρες κείμενο του σχολίου του παρατίθεται στο αμέσως επόμενο σχόλιο. (για τεχνικούς λόγους του blogger δεν "χωράει" σε αυτό το σχόλιο)

π.Νεκτάριος Κάνιας είπε...

"ΤΑ ΛΑΘΗ ΣΒΗΝΟΝΤΑΙ ΤΑ ΙΧΝΗ ΜΕΝΟΥΝ
Αγαπητά μέλη της Λέσχης, Κατ´ αρχάς θα ήθελα να εκφράσω την χαρά μου που πήγαν όλα καλά. Δεν ευχόμουν το αντίθετο. Βέβαια το ότι υπήρχαν απαξιωτικά βλέμματα από το κοινό προς τον ροδίτη στρατιώτη της ΕΛΔΥΚ σημαίνει ότι το κλίμα είχε ήδη διαμορφωθεί υπέρ του συγγραφέα και του βιβλίου του. Παραθέτω απόσπασμα από το κείμενο που με παραπέμψατε .” ...Αυτό αποκόμισα από την παρέμβαση κάποιου ανώνυμου ροδίτη στρατιώτη της ΕΛΔΥΚ που σώθηκε από τον πόλεμο του '74 και βρισκόταν χθες στην παρουσίαση του βιβλίου. Ήταν εξαιρετικά συγκινητική η απλότητα με την οποία εξέφρασε την πικρία του διαβάζοντας απομονωμένα χωρία του μυθιστορήματος (όπως και εξαιρετικά ενοχλητικά τα σχεδόν.. απαξιωτικά βλέμματα προς αυτόν από κάποιους παρευρισκόμενους, που μπορεί μεν να είχαν διαβάσει το βιβλίο μέχρι και την τελευταία του λέξη, αλλά είμαι σίγουρος ότι δεν έχουν νιώσει τί σημαίνει να σε πυροβολούν με σκοπό να σε στείλουν στον τάφο μια ώρα αρχύτερα)” . Στο μήνυμα που σας απέστειλα σας γράφω ότι το βιβλίο είναι “ερμαφρόδιτο” κατάλληλο να χρησιμοποιηθεί από τον συγγραφέα είτε ως μυθιστόρημα (για να καθησυχάσει τυχόν αντιδράσεις) είτε ως ιστοριογραφία για να περάσει τα μηνύματα που θέλει. Και σε αυτό είχα δίκαιο. Αναφέρει το κείμενο που εσείς με παραπέμψατε. “Επικαλείται αφηγήσεις υπαρκτών ανθρώπων σε υπαρκτά πεδία μαχών και οι παραφράσεις των επιθέτων υπαρκτών αξιωματικών της ΕΛΔΥΚ δεν έχουν σκοπό να κρύψουν την πραγματική τους ταυτότητα -κάτι που ο Βασίλης Γκουρογιάννης δεν είχε την πρόθεση να αποκρύψει ούτως ή άλλως-. Έτσι, τόσο από τις πηγές που επικαλείται όσο και από τον τρόπο που τις διαχειρίζεται, συμπεραίνεται ότι η πλάστιγγα κλείνει περισσότερο υπέρ της ιστοριογραφίας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρόκειται περί μυθοπλασίας.” Επομένως συνεχίζει ο συγγραφέας το “ να μας δουλεύει” όλους “ παίζοντας σε διπλό ταμπλό”. Τελικά το βιβλίο τι είναι μυθιστόρημα ή Ιστοριογραφία; Σε αυτό το ερώτημα δεν θα απαντήσει ποτέ ο συγγραφέας γιατί θα χάσει την δυνατότητα να το χειρίζεται όπως αυτός θέλει. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα του χαρακτηρισμού του βιβλίου ως Μυθιστόρημα, είναι ότι αποφεύγει και νομικές περιπέτειες που σίγουρα θα είχε .

(ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΟΥ ΤΟΥ π.ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΚΑΝΙΑ ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ)

π.Νεκτάριος Κάνιας είπε...

(ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΟΥ ΤΟΥ π.ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΚΑΝΙΑ)

Ο Συγγραφέας του βιβλίου είπε ότι θα απαλείψει τα χωρία που “δίνουν το δικαίωμα στον αναγνώστη να παρανοήσει περί της ποιότητας των ανθρώπων που σκοτώθηκαν, σώθηκαν ή αγνοούνται” και ότι υπήρχαν ανακρίβειες στο βιβλίο του “πλην όμως αποδεικνύεται εκ των υστέρων ανακριβές.” Εδώ δημιουργούνται μερικά ερωτηματικά. Τι ακριβώς θεωρεί ότι θα πάρει πίσω ο συγγραφέας; Αυτό θα το δούμε στην νέα έκδοση. Έξυπνο, πολύ έξυπνο. Γράφουμε ένα βιβλίο για να διαφημιστεί λόγω των αντιδράσεων, και μετά από τις αντιδράσεις αγοράστε και την νέα έκδοση για να διαπιστώσετε αν και εφ' όσον έχει κάτι αλλάξει. Το “marketing” σε όλο του το μεγαλείο. Μόνο που πατάει στην τιμή και την υπόληψη ανθρώπων που πολέμησαν για αξίες και ιδανικά. Επιπλέον παίρνουμε και τον τίτλο του προοδευτικού, απαραίτητος τίτλος αν θες να φτάσεις κάπου σε αυτή την κοινωνία. Διπλά κερδισμένος ο συγγραφέας. Υπάρχει όμως ένα άλλο ερώτημα που αφορά σχόλια Τουρκικής εφημερίδας. Οι Τούρκοι παίρνοντας αποσπάσματα από την εκπομπή του κ. Γκουρογιάννη κατέληξαν στο συμπέρασμα χρησιμοποιώντας βέβαια λόγια του συγγραφέα σε εκπομπή στην ΕΤ1 ότι εμείς ξεκινήσαμε εκκαθαρίσεις στους τουρκοκυπριακούς τομείς και η μάνα Τουρκία αναγκάστηκε να επέμβει για να διασώσει τα παιδιά της. Τι θα γίνει αν το βιβλίο και όσα είπε ο συγγραφέας χρησιμοποιηθούν, αν δεν έχει ήδη χρησιμοποιηθεί, από την τουρκική διπλωματία εναντίον των Ελληνοκυπρίων και των Ελλήνων και εις βάρος της δίκαιας και βιώσιμης επίλυσης του Κυπριακού ζητήματος; Είστε βέβαιοι ότι δεν πήγαν στους Αμερικάνους και τους είπαν να και οι Έλληνες προοδευτικοί δικαιολογούν την εισβολή στο νησί σαν επιχείρηση προστασίας των τουρκοκυπρίων; ή νομίζετε ότι είναι καινούργιο αυτό το επιχείρημα από την πλευρά τους. Για αυτό καλό είναι όταν μιλάμε να σκεπτόμαστε αρκετά και όταν γράφουμε να ξεσκονίζουμε κριτικάροντας τα γραφόμενά μας. Γατί scripta manet. Και οπωσδήποτε οι Τούρκοι δεν θα πάρουν την νέα έκδοση γιατί τους βολεύει η παλιά. Τέλος δεν πιστεύω ότι όποιος θέλει να παρουσιάσει ένα βιβλίο στην λέσχη σας, μπορεί να το κάνει; Ασφαλώς κάποια κριτήρια θα τηρούνται. Με πια λοιπόν κριτήρια αποφασίστηκε να παρουσιαστεί αυτό το “ αμφιλεγόμενο” βιβλίο;
π.Νεκτάριος Κάνιας
-εφημέριος Ι.Ν.Αγίων Αναργύρων Ρόδου"

Ρούλα είπε...

Διάβασα την ανάρτηση με προσοχή όπως και τα εξαιρετικά σχόλια και τους προβληματισμούς που έχουν τεθεί. Θα μιλήσω όμως ως λάτρης του ιστορικού μυθιστορήματος.
Όταν επιλέγω να διαβάσω ένα βιβλίο το βασικό κριτήριο είναι αν οι πηγές και οι ιστορικές αναφορές είναι το ελάχιστο αξιόπιστες. Περισσότερο εύκολα δικαιολογώ την υποκειμενική ερμηνεία των γεγονότων από κάποιον που έζησε τα γεγονότα, εξάλλου αυτό συμβαίνει και στην καθημερινότητά μας, την ίδια είδηση ο καθένας μας την εισπράττει διαφορετικά.
Όταν όμως έχω και την παραμικρή υποψία ότι ο συγγραφέας αβασάνιστα και επιπόλαια γράφει για μια στορική περίοδο χωρίς να έχει κάνει ενδελεχή έρευνα, να με συγχωρεί αλλά ο χρόνος μου είναι περιορισμένος για να τον σπαταλώ με ολίγη ιστορία και μυθιστορία. Εξάλλου έχω τέσσερα βιβλία που με περιμένουν.
Εύχομαι μόνο αυτή τη χρονική στιγμή να μη βρεθεί κάποιος να γράψει "μυθιστορία" για την περιοχή μου ή για να το πω πιο απλά "όλα τα'χε η Μαριωρή, ο φερετζές της λείπει" ...

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

@Ρούλα
Σαν να θυμάμαι ένα σήριαλ που γυριστηκε στη Θρακη πριν χρονια πάντως. Αλλά μη με ρωτήσεις παραπάνω, δε βλέπω σήριαλ..

Ρούλα είπε...

Δεν γνωρίζω αν γυρίστηκε σειρά εδώ, δεν βλέπω σειρές ελληνικές και ο λόγος είναι ότι βαριέμαι, όχι ότι τις σνομπάρω. Είχαν γίνει κάποια γυρίσματα από όσο ξέρω της ταινίας Βασιλική που δεν έχω δει.
Τη μοναδική φορά που προσπάθησα να δω μια μεταφορά ενός ιστορικού μυθιστορήματος το παράτησα στο τρίτο επεισόδιο.

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

α ναι συμφωνω. βαριεμαι αφανταστα τα σηριαλ.
ναι, αυτο το σηριαλ θυμαμαι που ειχε γινει θεμα καποτε. τελος παντων...

Λέσχη Ανάγνωσης Ρόδου είπε...

Λίγα λόγια για τη Λέσχη μας...

Ίδρυση: Ιούνος 2007
Αριθμός Mελών: 15-18
Κοινό Σημείο: Παρεα φίλων, άνδρες και γυναίκες, 20+ 30+ 40+ χρονών
Είδος Bιβλίου : έλληνες και ξένοι συγγραφείς
Τρόπος Eπιλογής Bιβλίων: Kάθε μέλος προτείνει ένα βιβλίο που έχει ακούσει ότι είναι καλό. Με την καθοδήγηση της συντονίστριας η ομάδα επιλέγει το καλύτερο με ψηφοφορία.
Χώρος Συναντήσεων: Στο καφέ της γειτονιάς, σε ταβερνακια και υσηχες γωνιές...
Συχνότητα Συναντήσεων: μια φορά τον μήνα
Συντονιστής: Τη συζήτηση συντονίζει κάθε φορά αυτός(η) που προτεινε το βιβλίο.
Άλλες Δραστηριότητες: Χαρίζουμε Βιβλία, Οργανώνουμε παρουσιάσεις βιβλίων, παρακολουθούμε ταινίες που βασίζονται σε βιβλία.

ΔΑΝΑΗ είπε...

ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

ΠΗΓΗ: ΔΑΝΑΗ http://educandus.forumotion.com/forum-f8/topic-t1574.htm

Όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του Βασίλη Γκουρογιάννη, ομολογώ ότι δεν το πρόσεξα. Η πρώτη μου επαφή είχε αφορμή το διαγωνισμό για το βραβείο αναγνωστών του ΕΚΕΒΙ, στα μέσα περίπου του Νοέμβρη. Τότε και μόνο και θέλοντας να παρουσιάσω τα διαγωνιζόμενα βιβλία, εντόπισα ότι επιτέλους είχε γραφτεί από Ελλαδίτη βιβλίο για το Κυπριακό....

...Κι όσοι τον διαβάσαμε τρέχουμε και δε φτάνουμε να κρύψουμε τη γύμνια μας...

Γιατί καλά την είχαμε τόσα χρόνια καλύψει σε θάλασσες από ψέματα και φαντασίες και μύθους. Και ιδεοληψίες διάφορες. Αυτή τη φορά όμως μας τσάκωσαν στο παραπέντε. Πέντε ακριβώς λεπτά πριν βουτήξουμε. Σ' αυτά τα κρίσιμα πέντε λεπτά πριν. Εκεί μας τσάκωσε η πένα του Γκουρογιάννη. Και μας άδειασε...

Κι άντε τώρα ο καθένας να πορευτεί...

Γαβριηλ / Gabriel είπε...

Για την πληρότητα, αναδημοσιεύω το σχόλιο-απάντηση της Λέσχης Ανάγνωσης Ρόδου, που δημοσιεύθηκε στο ιστολόγιο του π.Νεκτάριου Κάνια (κοιτάξτε ανωτέρω σχόλιο)

"Αγαπητέ π. Νεκτάριε Κάνια, Χαίρομαι πολύ για την «διαδικτυακή» αυτή γνωριμία και θα προωθήσω το μήνυμα σας σε όλα τα μέλη της Λέσχης μας. Δυστυχώς δεν έχω τις γνώσεις για να απαντήσω σε όλα τα ερωτήματα σας, και είναι κρίμα που δεν γνωριστήκαμε από κοντά στην παρουσίαση του βιβλίου. Εάν τύχαινε να έρθετε στο Νεστορίδειο πιστεύω πως θα σας περίμενε μια ευχάριστη έκπληξη όταν θα γνωρίζατε το συγγραφέα από κοντά, ειλικρινά πιστεύω ότι μίλησε από καρδιάς και χωρίς κακή πρόθεση. Επίσης καμία κακή ή πονηρή πρόθεση δεν είχαμε και εμείς όταν του ζητήσαμε να έρθει στη Ρόδο. Έχουμε καλέσει (ψάχνουμε χορηγούς αυτή τη στιγμή) και τον κ. Καλπουζο ο οποίος θα έρθει στις 27/11 για να παρουσιάσει 2 ποιητικές συλλογές. Η πρόσκληση γίνεται αφού διαβάσουμε ένα βιβλίο και μας αρέσει. Συνήθως διαβάζουμε ξένους συγγραφείς αλλά το ΕΚΕΒΙ (Εθνικό Κέντρο Βιβλίο) μπορεί να καλύψει τα έξοδα μετάβασης μονό ενός Έλληνα Συγγραφέα κάθε έτος. Έχουμε καλέσει στο παρελθόν την κα Μαριάννα Κορομηλά (Η Μαρία των Μογγολων) αλλά δυστυχώς δεν ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση μας."

Λέσχη Αναγνωσης Ρόδου είπε...

http://www.youtube.com/watch?v=vK0ZfQiX5as

βίντεο απο την Βιβλιοπαρουσίαση στο Νεστορίδειο








Related Posts with Thumbnails