έκκεντρη πόλη

Το σημείο αναφοράς κάθε πόλης που δε βλέπει σε θάλασσα είναι η κεντρική της πλατεία. 

Από αυτόν τον αυτονόητο πολεοδομικό κανόνα η Λευκωσία είναι από τις πολύ λίγες πόλεις στον κόσμο που αποτελούν την εξαίρεση. Το έκκεντρο 'κέντρο' της ελεύθερης πλευράς της πόλης είναι η μόνο κατ'όνομα 'πλατεία Ελευθερίας'  η οποία στην ουσία είναι η συμβολή κάποιων κεντρικών οδών της πόλης. 

Το 'πραγματικό' της κέντρο, (και) από πολεοδομικής απόψεως, βρίσκεται στην 'άλλη', στην κατεχόμενή της πλευρά.

το μη έκ-κεντρο κέντρο της Λευκωσίας

Μιά πλατεία στρογγυλή, που βρίσκεται στη θέση που κάθε κέντρο θα έπρεπε κανονικά να βρίσκεται : στο κέντρο της Λευκωσίας που βρίσκεται εντός των τειχών, στο Σημείο 'Μηδέν', όπως ακριβώς είναι γραμμένο στα αγγλικά και στα τουρκικά στο πεζούλι που βρίσκεται γύρω από μία αρχαία κολώνα της αρχαίας Σαλαμίνας.

Zero Point..

Όπως έμαθα μετά, σε κάθε πόλη του νησιού οι Ενετοί είχαν τοποθετήσει στο κέντρο τους από μία αρχαία κολώνα που μετέφεραν από την αρχαία Σαλαμίνα, για να μετριέται με ακρίβεια η χιλιομετρική απόσταση ανάμεσα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Στο κέντρο κάθε πόλης του νησιού βρισκόταν και από ένα 'σημείο μηδέν', και από όλες τις κυπριακές πόλεις,  το μόνο 'Σημείο Μηδέν' που διατηρείται μέχρι σήμερα είναι το Zero Point της Λευκωσίας. 

Ειρωνία της πολεοδομίας; 

Σίγουρα όμως, μετά τα αποτελέσματα των χθεσινών παράνομων εκλογών που διεξήγαγε το κατοχικό καθεστώς στο βόρειο τμήμα του νησιού, το 'σημείο μηδέν' στο πραγματικό κέντρο της κυπριακής πρωτεύουσας αφήνει πολλά περιθώρια πολλαπλών αναγνώσεων.

Το λευκωσιάτικο 'Σημείο Μηδέν' ονομάζεται πλέον 'πλατεία Ατατούρκ', η οποία στην ουσία  είναι η αφετηρία και το τέρμα του κεντρικού δρόμου που οδηγεί στην Πύλη της Κερύνειας, στη βόρεια δηλαδή Πύλη από ό,τι απέμεινε από τα τείχη της ουσιαστικά πλέον ..ανοχύρωτης πόλης. Μιας πόλης γεμάτης από καφενεία τύπου ΚΨΜ κι από φθηνιάρικα καταστήματα απομιμήσεων κάθε μορφής. Μια πόλη που δίνει την εντύπωση ότι φιλοξενεί στρατιώτες σε άδεια. Μια πόλη που από τη μία το πολεοδομικό της 'κέντρο' τής ανήκει, ο υπόλοιπος όμως 'κύκλος' έχει κάπου χαθεί ανάμεσα στη νεκρή ζώνη του ΟΗΕ και στα σικ πολυκαταστήματα των ελεύθερων περιοχών, λίγα τσιγάρα δρόμο πιο πέρα. 

Και όλα βρίσκονται τόσο κοντά, αλλά και τόσο μακρυά. 

Μιά διαπίστωση που αποτελεί απτή πραγματικότητα για τους Τουρκοκύπριους που μπορούν πλέον να περάσουν τα οδοφράγματα ακόμα και με το ποδήλατό τους, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας και της νύχτας.

το 'Μεγάλο Χάνι'

Το πιο αξιοπρεπές μέρος που μπορείς να κάτσεις και να πιείς έναν καφέ χωρίς να αισθάνεσαι την ανάγκη να δεις το ρολόι σου για να ετοιμαστείς ...να πας στη σκοπιά, είναι το 'Μεγάλο Χάνι'. Μιας και είναι πολυδιαφημισμένο από το 'Υπουργείο Τουρισμού' του καθεστώτος, όλες οι ολοκαίνουργιες αγγλοτουρκικές ταμπέλες σε οδηγούν εκεί. Και πράγματι είναι το πιο φροντισμένο μέρος που υπάρχει στην κατεχόμενη Λευκωσία. Ο καφές εδώ είναι αποκλειστικά 'κυπριακός' (ούτε 'τούρκικος' ούτε βέβαια 'ελληνικός'). Στον περίγυρο της αυλής υπάρχουν εξ ίσου φροντισμένα μικρά μαγαζιά με τουριστικά σουβενίρ. 

Και κάπου σε μια γωνία βρήκα επιτέλους κάτι που με ενδιέφερε. 

Το κατάστημα που πουλούσε γραμματόσημα. 

Η αδυναμία μου. 

Αν και δεν υπήρξα ποτέ συλλέκτης, ομολογώ πως όταν ήμουν μαθητής του Δημοτικού είχα κάτσει ώρες ολόκληρες στα άλμπουμ γραμματοσήμων του πατέρα μου. Και τώρα συνειδητοποιώ πως αυτός τελικά ήταν και ο πιο εύκολος τρόπος να μάθεις Ιστορία και Γεωγραφία χωρίς να ανοίξεις βιβλίο.

Ο ιδιοκτήτης του καταστήματος μιλούσε τέλεια ελληνικά (ήταν μιας κάποιας ηλικίας) και για τις νέες σειρές γραμματοσήμων 'της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου' με παρέπεμψε στο 'Κεντρικό Ταχυδρομείο' που βρίσκεται ..στην 'πλατεία Ατατούρκ΄, στο 'Σημείο Μηδέν'.

Και για να ανακεφαλαιώσουμε, 
όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο...Μηδέν : 

Βγαίνοντας από το Χάνι, περνάμε την στεγασμένη 'Δημοτική Αγορά' -με την μοναδική παλιά ελληνοτουρκική επιγραφή, απομεινάρι άλλων εποχών, όταν η Λευκωσία είχε όντως 'ένα κέντρο'-.

Λίγα μέτρα πιο κάτω, η ενετική εκκλησία της Αγίας Σοφίας με τα βιτρώ στην νότια και βόρειά της πλευρά, σε εκπλήσσει με τους δύο τεράστιους μιναρέδες της. Όχι, δεν πρόκειται για κάποια αρχιτεκτονική υπέρβαση. Και περιέργως, για την αλλαγή της χρήσης της, από εκκλησία σε τζαμί, όχι, δεν ευθύνεται το Ψευδοκράτος. Είχε γίνει πολύ πριν, όταν το νησί είχε καταληφθεί από τους Οθωμανούς.

Όπως αναμενόταν, το 'Σημείο Μηδέν' βρίσκεται πάλι μπροστά μου.

Στο αριστερό μου χέρι ένα χαρακτηριστικό δείγμα αποικιακής βρετανικής αρχιτεκτονικής, όπου στεγάζονται τα Δικαστήρια. Δεν χρειάστηκε να δαβάσω καμμία ταμπέλα για να το καταλάβω. Τι άλλο να υποθέσω, όταν μπαινοβγαίνουν μαύρα αυστηρά ανδρικά κουστούμια και γκρι συντηρητικά γυναικεία ταγιέρ με χαρτοφύλακες ; Ο δοξασμένος κλάδος μας, δίνει και εδώ το παρών.  

Κι  ας λένε οι  κακές γλώσσες "Επιτέλους! αυτό το Ψευδοκράτος θά 'πρεπε να είναι η ...Πατρίδα κάθε δικηγόρου όπου Γης!" 

ενώπιον ψευδοδικαστηρίων

Και ακριβώς απέναντι από τα Δικαστήρια, στο δεξί μου χέρι, ιδού τα Κεντρικά Ταχυδρομεία της 'Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου'.  Νά ένα κτήριο που είχε ίδια κι απαράλλακτη χρήση, όπως μαρτυρεί η παλιά αγγλική μαρμάρινη επιγραφή.
Από την βρετανική κατοχή μέχρι και τη σημερινή , την τουρκική - το Ταχυδρομείο: ένα!..

'Επιτέλους! 
Νά κι ένα μέρος που δεν θα πουλιούνται.. απομιμήσεις', σκέφτηκα.

Και ευτυχώς είχα δίκιο...
Το Τμήμα Φιλοτελισμού βρίσκεται στον πρώτο όροφο.

το μπλόγκ τράβηξε τις φωτογραφίες της ανάρτησης

τον Ιανουάριο του 2010 στην κατεχόμενη Λευκωσία

έπεται συνέχεια...


.