viva οι ντίβες

Είναι τελικά να μην πάρω φόρα. Ίσως βέβαια παίζει ρόλο και το γεγονός ότι σε λίγες μέρες οι διακοπές τελειώνουν. Κι έτσι, όταν φίλοι απ'τα παλιά μου πρότειναν να σηκωθούμε με το έτσι θέλω και να την κάνουμε για Ιεροσόλυμα, ούτε που το ξανασκέφτηκα. Άλλωστε κάθε Κυριακή, στο μπαρ Shlomtzi στην -γνωστή πια από προηγούμενη ανάρτηση- οδό Βασιλίσσης Σλωμτσιόν -μεγάλη η χάρη της- παίζουν ισραηλινή μουσική αρχίζοντας από τη δεκαετία του '50 και καταλήγουν στα σημερινά χιτάκια.

Μια και δυο, φτάνουμε στην Ιερουσαλήμ, η οποία ευτυχώς το βράδυ φαίνεται κατά πολύ ομορφότερη αφού οι μπουλντόζες χάσκουν και οι πεζοδρομοι γεμίζουν πιτσιρικαρία με κάθε είδους καπελάκια και κοπέλες με τζην μακριές φούστες (ο φαινότυπος της θρησκευόμενης εβραϊκής νεολαίας). Υπάρχουν βεβαίως και οι μοντέρνοι, αλλά σαφώς λιγότεροι από τις προηγούμενες φορές.

Προς μεγάλη μας όμως απογοήτευση, στο Shlomtzi άλλαξαν τη μέρα με τα ισραηλινά και από την Κυριακή πια το κάνουν κάθε Τρίτη. Αλλά επειδή το μπαρ ήταν σχεδόν άδειο -και μεις απλώς βαριόμασταν να κουνηθούμε για οπουδήποτε αλλού (δεν υπάρχει πιο εκνευριστικό πράγμα από το να θες να είσαι σε ένα μπαρ και να γεμίζει είτε με θρησκευόμενους που απλώς κάθονται σαν χαμένοι και πίνουν κοιτώντας στο κενό ή με ξανθούς/ξανθές αγγλοσάξωνες που δουλεύουν σε ΜΚΟ ή για τον ΟΗΕ και να ξερνάνε στα πεζοδρόμια...) , αρχίσαμε τις παραγγελιές. Και μην πω ότι στο τέλος γεμίσαμε και το μαγαζί...

Το ισραηλινό σταρ-σύστεμ δεν είναι για να το κοροϊδεύει κανείς. Προφανώς, όσο μικρό είναι ένα μέρος, τόσο πιο εύκολα "αποθεώνεται" ένας ντόπιος καλλιτέχνης. Παρά όμως τη μικρή αγορά και τη μη εξαγώγιμη γλώσσα, κάθε δεκαετία ανέδειξε και τη δική της 'ντίβα' στην τοπική μουσική σκηνή, με τα τοπικά ΜΜΕ να καλλιεργούν το ενδιαφέρον του κοινού "προς τα έσω".

Πρώτη "σταρ" της χώρας η Σωσάνα Νταμάρι, που θα μπορούσαμε να την παρομοιάσουμε με τη δική μας Σοφία Βέμπο. Στη δεκαετία του'50 και '60 δεν άφησε στρατόπεδο για στρατόπεδο που να μην τραγουδήσει και ήταν ούτε λίγο ούτε πολύ το sex symbol της εποχής, παρά τη βραχνή μπάσα φωνή της και τη βαριά αραβική προφορά των εβραϊκών (η καταγωγή της ήταν από την Υεμένη). Όταν πέθανε σε βαριά γεράματα, η χώρα κήρυξε τριήμερο πένθος, όπως ακρβώς είχε γίνει και στην Ελλάδα στην περίπτωση της Βέμπο άλλωστε.

Σωσάνα Νταμάρι - "Kalaniot" ("Ανεμώνες")

Στη δεκαετία του '70 η μουσική παραγωγή της χώρας άρχισε να γίνεται πιο εξωστρεφής -θες η νίκη του '67, θες η απαρχή της τηλεόρασης, μην πω και το ισχυρό εβραϊκό λόμπυ στο εξωτερικό-. Άλλωστε ήταν και η εποχή της θρυλικής -και καλτ σήμερα- "Γρανίτας από Λεμόνι", από τα γνωστότερα ισραηλινά trash δημιουργήματα που όμως έκανε το γύρο του κόσμου (...φαντίχα! = ρεζιλίκια!) Αν και βγήκαν πολλά ονόματα που έμειναν στη μουσική σκηνή της χώρας, η πιο δημοφιλής τραγουδίστρια εκείνης της δεκαετίας θεωρείται η Ιλανίτ, που ήταν και η πρώτη που το 1973 εκπροσώπησε το Ισραήλ στη Eurovision, αυτή την ισραηλινή εθνική μουσική υστερία και εμμονή να βγει πρώτο/πρώτο/πρώτο.... Ξανθιά, με ευρωπαϊκό look, θεωρήθηκε ό,τι πρέπει για να γίνει "η εικόνα της χώρας" προς τα έξω. Ακόμα την αγαπούν και παρά τα χρόνια της κρατιέται μια χαρά και σήμερα.

Ιλανίτ - "Im ipol ha'kokhav sheli" ("Αν πιάσει η ευχή μου")

Το '80 ήταν μια πολύ πλούσια δεκαετία σε νέα ονόματα, νέες φωνές και μεγάλη ποικιλία στο ύφος και το περιεχόμενο. Οι στίχοι έγιναν περισσότερο προσωπικοί, το "εμείς" αντικαταστάθηκε από το "εγώ" και η "αγάπη προς τη γενέτειρα γη" έδωσε τη θέση της στα ρομάντζα και στην ποπ. Παράλληλα απενοχοποιήθηκε μια ολόκληρη κατηγορία ισραηλινών τραγουδιστών που κατάγονταν από τις αραβικές χώρες και η ελληνική μουσική -ως λιγότερο αραβόηχη- έγινε ξαφνικά απρόσμενα δημοφιλής. Όσο για την τοπική ποπ σκηνή, έγινε πιο ώριμη με την Ιουντίτ Ράβιτς να εκφράζει σταθερά αυτό που λένε οι κακεντρεχείς εδώ στα συντηρητικά Ιεροσόλυμα : "την πλούσια αριστερά του Τελ Αβίβ και των περιχώρων".
Ε, και λοιπόν;
Οι πλούσιοι αριστεροί δηλαδή δε θα πρέπει να έχουν τη ..μούσα τους;

Ιουντίτ Ράβιτς - "Lalakhta et Yadi" ("Μου'πιασες το χέρι")

Το '90 εισέβαλε η ιδιωτική τηλεόραση και -επιτέλους!- οι διαφημίσεις δεν προβάλλονταν αποκλειστικά και μόνο πριν τα ΠΡΟΣΕΧΩΣ στο σινεμά! Η κρατική τηλεόραση έως και σήμερα δεν μεταδίδει διαφημίσεις κι έτσι όλοι προτιμούσαν να κάθονται κολλημένοι στο Κανάλι 2 που κάθε λίγο και λιγάκι έκανε και ένα εμπορικό όργιο. Ανάλογα φαινόμενα σημειώθηκαν και στη μουσική σκηνή, όπου η φωτογένεια ήταν ένα από τα κύρια ζητούμενα για κάθε υποψήφια τοπική ντίβα και όσο για τη φωνή -ε, εκεί ας μπει λίγο νερό στο κρασί μας-. Η περσικής καταγωγής Ρίτα πληρούσε εκείνη τη δεκαετία όλες τις εμφανισιακές προϋποθέσεις με μια παιχνιδιάρικα χαρακτηριστική φωνή. Σύμβολο του σεξ των 90s θυμίζει σε πολλά τη δική μας Άννα Βίσση -και στο τουπέ αλλά και στα περί των προσωπικών της, αλλά στο πιο χαλαρό-.

Ρίτα - "Mekhaka" ("Περιμένω")

Και με το που μπαίνει ο νέος αιώνας όλα έρχονται τα πάνω-κάτω στη ντόπια μουσική παραγωγή, με μια τραβεστί να γίνεται ο εθνικός ήρωας με "Η" κεφαλαίο! Ένωσε θρησκευόμενους και μη, αριστερούς και δεξιούς και όποιες άλλες κατηγορίες μπορεί κανείς να σκεφτεί στην ιδιότροπη αυτή χώρα φέρνοντας ξανά το Ισραήλ στην πρώτη θέση σε αυτό που συνεχίζει μέχρι σήμερα να είναι η.. "εθνική μουσική υστερία" ονόματι Eurovision.
Η Dana International με τη Diva έγινε η πρώτη γυναίκα τραγουδίστρια της χώρας που δε θα έχει ποτέ...εμμηνόπαυση.

και τέλος..

Dana International - "Love Boy"

καλή ακρόαση..