ένας Πρόεδρος χωρίς Κράτος

Η σημαντικότερη πολιτική προσωπικότητα που συνδέθηκε άρρηκτα με την εθνοτική τουρκοκυπριακή οντότητα της Κύπρου, από χθες το βράδυ αμετάκλητα πια τίθεται στην κρίση των ιστορικών του μέλλοντος.

Ο Ραούφ Ντενκτάς έφυγε από τη ζωή, πλήρης ημερών, έχοντας αφήσει το στίγμα του επί μισό και πλέον αιώνα στην πολυτάραχη νεότερη Κυπριακή Ιστορία.

Ex officio αμφισβητίας της Κυπριακής Δημοκρατίας και του νομικού status που προσέδιδε το Κυπριακό Σύνταγμα στην εθνοτική κοινότητα της οποίας ηγήθηκε επί σειρά δεκαετιών, ο Ντενκτάς με τις δηλώσεις, τις πράξεις αλλά την αδιαμφισβήτητη σταθερή σχέση αλληλεξάρτησής του με την Άγκυρα σε όλες τις περιόδους της πολιτικής του καριέρας, κατέστησε σαφές στην ως επί το πλείστον διαιρεμένη πολιτικά ελληνοκυπριακή πλευρά ότι η de facto διχοτόμηση του νησιού αποτελούσε ανέκαθεν την μόνη και κύρια προτεραιότητά του. Εκμεταλλεύθηκε κατά τρόπο αποφασιστικό τις διεθνείς και περιφερειακές ισορροπίες προς το συμφέρον της τουρκικής πολιτικής που υπηρέτησε πιστά και απαρέγκλιτα. Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι σε αυτό το εγχείρημα, υπήρξε άριστος.

Το βασικό του επίτευγμα ήταν η αποφασιστική του συμβολή στη δημιουργία μίας ιδιαίτερης 'τουρκοκυπριακής εθνοτικής συνείδησης', παρά το ότι η συνταγματική έννομη τάξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ουδέποτε την αμφισβήτησε, ούτε ως προς τους θεσμούς που εισήγαγε, ούτε και ως προς την εσωτερική ή εξωτερική πολιτική που το νεοσύστατο κυπριακό ανεξάρτητο κράτος είχε κληθεί να εφαρμόσει με βάση το Σύνταγμα του 1960.

Από την άλλη, διαπιστώνεται σαφώς ότι κατά την περίοδο προ των δραματικών γεγονότων του '74, σε καμμία από τις δύο κοινότητες δεν είχε εμπεδωθεί αυτό που θα μπορούσε να ονοματισθεί ως 'κοινή κυπριακή εθνική συνείδηση'. Ο Ραούφ Ντενκτάς, σε αντίθεση με τους ελληνοκύπριους ηγέτες που διαδέχθηκαν θέσεις-κλειδιά, από την αρχή εξέφρασε ανοικτά την αμφισβήτησή του προς το κυπριακό κρατικό υβρίδιο, που αποτέλεσε στην ουσία αποτέλεσμα εθνικών συμβιβασμών ένθεν και ένθεν. Βασικός άξονας της πολιτικής του στάσης ήταν η εκπεφρασμένη του στήριξη στην ιδέα της τουρκοκυπριακής αυτονομίας, αν όχι ανεξαρτησίας. Και ο προσωπικός του στόχος δεν άργησε να επιτευχθεί :

Απόγειο της πολιτικής του καριέρας υπήρξε η ανακήρυξή του ως ο πρώτος "Πρόεδρος" του τουρκοκυπριακού Ψευδοκράτους. Η ύπαρξη του παράνομου κρατικού μορφώματος της αποκαλούμενης ως "Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου" θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μία ηχηρή απόπειρα της πολυπόθητης για την Άγκυρα 'de jure διχοτόμησης' της ενιαίας και μοναδικής διεθνώς αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπήρξε όμως παράλληλα και η μεγάλη προσωπική νίκη του εκλιπόντος τουρκοκύπριου ηγέτη.

Πολύ λίγη σημασία πλέον έχει εάν και κατά πόσον η δράση, οι επιλογές και οι χειρισμοί του Ραούφ Ντενκτάς αποτέλεσαν την μόνη τίμια και συνεπή εθνική αναγκαιότητα για τους τουρκοκύπριους πολίτες. Άλλωστε, η κυπριακή πολιτική σκηνή ήταν ανέκαθεν αλληλένδετη με τις εξελίξεις στην Ελλάδα, την Τουρκία αλλά και τους γενικότερους διεθνείς και περιφερειακούς συσχετισμούς. Θα ήταν όμως μεγάλο σφάλμα να παραβλέψουμε τώρα ότι η πάλαι ποτε πολυετής ενδοκοινοτική διαμάχη πολύ λίγη σχέση έχει πια με τη σημερινή πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα στην κυριολεξία 'αγνώριστη' με αυτήν που ίσχυε το '60, το '70 ή το '80 στην Κύπρο.

Αντιθέτως, εξετάζοντας τα σημερινά γεωπολιτικά δεδομένα αλλά και τα άλυτα προβλήματα που αναζητούν επείγουσα λύση, δεν είναι δυνατόν να αγνοηθούν τα αποτελέσματα των επιλογών του Ραούφ Ντενκτάς αλλά και της τουρκικής πολιτικής στην Κύπρο.

Η τουρκοκυπριακή κοινότητα από το 1974 μέχρι σήμερα απομονώθηκε διεθνώς. Έπεσε στην ουσία θύμα της αδιέξοδης τακτικής της "προστάτιδας Μητρόπολης" να μην σέβεται τελικά ούτε η ίδια την ανάγκη αυτοδιάθεσης ή αυτονομίας των κυπρίων ομοεθνών της.

Οι επιλογές Ντενκτάς έφεραν τον τουρκοκυπριακό πληθυσμό στη δυσάρεστη θέση να κατοικεί σε σπίτια και να καλλιεργεί χωράφια, που κατά κυριότητα στην ουσία δεν τους ανήκουν. Οι τουρκοκύπριοι υποβιβάστηκαν ηθικά σε κοινούς σφετεριστές ξένων περιουσιών, γεγονός το οποίο προφανώς τούς αδικεί. Ακόμα περισσότερο : υποβιβάσθηκαν σε σιωπηρή μειονότητα, με το να ανέχονται τους τούρκους εποίκους από την Ανατολία, ένα ξένο συμπαγές σώμα που φέρεται να έχει ισχυρότερο λόγο στα κέντρα λήψεως αποφάσεων του Ψευδοκράτους. Ο τουρκικός στρατός κατοχής απομόνωσε το βόρειο τμήμα του νησιού, το έθεσε υπό τον πλήρη διοικητικό έλεγχο της μητροπολιτικής Τουρκίας, και έτσι ο ουσιαστικά εγκλωβισμένος τουρκοκυπριακός πληθυσμός καταδικάσθηκε στην ένδεια και στην οικονομική καθυστέρηση επί δεκαετίες. Τα ψευδεπίγραφα 'διαβατήρια' της αυτοαποκαλούμενης "ΤΔΒΚ" δεν μπορούν στην ουσία να χρησιμοποιηθούν από τους "πολίτες" της. Και εν τέλει, το μόνο που όντως μπόρεσε να καταφέρει η αδιέξοδη πρακτική του Ραούφ Ντενκτάς και της Άγκυρας όλα αυτά τα χρόνια ήταν να αυξηθεί κατά πολύ η τουρκοκυπριακή διασπορά στη Βρετανία και στην Αυστραλία -μέρη στα οποία αναγκάστηκαν να διαφύγουν γενιές και γενιές τουρκοκυπρίων για μια καλύτερη τύχη.

Απόδειξη των αποτυχημένων τυχοδιωκτικών τακτικών της πολιτικής Ντενκτάς ήταν να εγκλωβιστούν οι Τουρκοκύπριοι υπό τον ζυγό της Μητέρας-Πατρίδας Τουρκίας, με αποτέλεσμα τώρα να κινδυνεύουν να χάσουν τη μεγάλη ευκαιρία της επανένωσης αλλά και της συνεκμετάλλευσης των μεγάλων πλουτοπαραγωγικών πηγών που πρόσφατα ανακαλύφθηκαν στον θαλάσσιο χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Απόδειξη της επίγνωσης του αδιεξόδου της πολιτικής του απομονωτισμού, ήταν η μαζική έξοδος των απλών τουρκοκυπρίων στις ελεύθερες περιοχές για να εφοδιασθούν με τα νόμιμα διαβατήριά τους που η Κυπριακή Δημοκρατία πολύ ορθά τούς χορήγησε με το άνοιγμα των οδοφραγμάτων.

Ο Ραούφ Ντενκτάς ακολούθησε κατά γράμμα το τουρκικό σχέδιο διχοτόμησης, το οποίο με μεγάλη προσοχή και ακρίβεια είχε εξυφάνει η Άγκυρα πολύ πριν από τη δημιουργία της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Λάθη και παραλείψεις της ελληνοκυπριακής πλευράς και της εν πολλοίς τυχοδιωκτικής ελλαδικής πολιτικής, σε συνδυασμό πάντα με τους τότε διεθνείς συσχετισμούς, προσέφεραν απλόχερα πλείστες ευκαιρίες στον φιλόδοξο τουρκοκύπριο ηγέτη να ανελιχθεί πολιτικά.

Και όμως, αυτή η πρόοδός του στην τοπική πολιτική σκηνή δεν συνοδεύτηκε με την πρόοδο και την ανάπτυξη της κοινότητας, το συμφέρον της οποίας διατεινόταν ότι υπηρετούσε. Αντιθέτως, η εμμονή του στην προάσπιση των συμφερόντων της δικής του Μητρόπολης καταδίκασε εν τέλει τους τουρκοκυπρίους πολίτες να χαρακτηρίζονται μέχρι σήμερα σε πολίτες ενός μη-κράτους, χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα ούτε καν στο εσωτερικό της εδώ και χρόνια γκετοποιημένης "ΤΔΒΚ" , τελώντας σε πλήρη απομόνωση και αποτελώντας το ένα και μοναδικό παράδειγμα 'κρατικής πειρατείας', που όμοιό του δεν υπάρχει πουθενά.

Μήπως θα ήταν καιρός η ίδια η τουρκοκυπριακή κοινωνία να πάρει στα χέρια της την τύχη της, να αντιληφθεί την πλάνη στην οποία υπέπεσε όλα αυτά τα χρόνια, αλλά και να δει καθαρά πια ότι η επανένταξή της στην κυπριακή συνταγματική νομιμότητα αποτελεί τον μόνο ασφαλή μονόδρομο προς την ευημερία και την πρόοδο;

Ίσως τελικά να μην είναι πολύ αργά..

Παρακολουθείστε απόσπασμα συνέντευξης
που παραχώρησε πριν χρόνια ο Ραούφ Ντενκτάς
στο Πρώτο Κανάλι της Τηλεόρασης του ΡΙΚ
πατώντας εδώ.