Θες να μιλήσεις; Τώρα μπορείς!

Στην αρχή νιώσαμε έκπληξη.
Ύστερα ενθουσιαστήκαμε.
Και λίγο αργότερα , αγχωθήκαμε..

Αυτές ήταν οι διαδοχικές αντιδράσεις μας, μόλις κλείσαμε το ακουστικό και συνειδητοποιήσαμε ότι η Εταιρεία Ανάπτυξης Κοινοτικών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων -γνωστή στο ευρύ ροδιακό κοινό ως "Πανάκεια", έχοντας εκτιμήσει παλαιότερές μας δουλειές στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο,  μάς πρότεινε να γυρίσουμε για λογαριασμό της ένα τηλεοπτικό σποτ.

Σκοπός της διαφήμισης ήταν να γίνει γνωστότερη στο ευρύ κοινό η τηλεφωνική γραμμή της "Πανάκεια" (22410 39530), μέσω της οποίας καθένας από μας μπορεί να εμπιστευθεί τους φόβους, τα άγχη και πιθανότατα την ψυχική διαταραχή τη δική του ή των οικείων του και να έρθει σε επαφή με εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό. Ένα εγχείρημα καθόλου απλό -ούτε για αυτόν που θα θελήσει να μιλήσει στους ειδικούς, ούτε βέβαια και για μάς που δεν έτυχε να βρεθούμε σε αυτήν τη θέση. Και όλα αυτά θα έπρεπε να γίνουν σε περιορισμένο τηλεοπτικό χρόνο που δεν θα έπρεπε να ξεπεράσει το μισό λεπτό.
Είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια πρόκληση, όχι τόσο από τεχνικής πλευράς, όσο κυρίως από πλευράς του σεναρίου, λαμβάνοντας υπ'όψιν κυρίως προς ποιά μερίδα κοινού θα έπρεπε να απευθυνθούμε. Ένα κοινό που δεν είμαστε σίγουρο κατά πόσο καλά το 'γνωρίζουμε'.

Μία πρώτη σκέψη ήταν να παραθέσουμε ψυχρά στατιστικά δεδομένα, που θα καταδείκνυαν την ανάγκη ανάληψης δράσης για την αντιμετώπιση των ολοένα και αυξανόμενων κρουσμάτων ψυχικής διαταραχής που αντιμετωπίζουν οι συμπολίτες μας. Τη στιγμή μάλιστα που παρατηρείται σημαντικότατη αύξηση των πωλήσεων ψυχοφαρμάκων στη Ρόδο, τα στατιστικά αυτά στοιχεία θα παρουσίαζαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον -πλην όμως εφήμερο.
Δεν στοχεύαμε όμως να δημιουργηθούν απλώς ηχηρές εντυπώσεις χωρίς να παρακινείται ο θεατής να κάνει κάτι γι'αυτό. Επ'ουδενί θα μάς ενδιέφερε να φτιάξουμε ένα σποτ 'ενημερωτικό', που θα κινδύνευε να αποκτήσει ένα ελαφρώς 'κιτρινωπό' χρώμα.

Δεύτερη σκέψη ήταν να γίνει γνωστό ότι "Υπάρχουν οι ειδικοί που μπορούν να σε βοηθήσουν" , και πάνω σε αυτό το μότο είχαμε επενδύσει πολύ χρόνο και σκέψη.
Όντως, το νόημα του σποτ θα έπρεπε να είναι τέτοιο, έτσι ώστε ο θεατής να δείξει εμπιστοσύνη στον ειδικό και να τού εναποθέσει τις ελπίδες του για ίαση. Παρ'όλ'αυτά όμως, αυτήν την ιδέα τελικά την εγκαταλείψαμε για έναν και μόνο λόγο : ο θεατής θα έπρεπε να γνωρίζει μεν πού να απευθυνθεί, από την άλλη όμως σκοπός του σποτ θα έπρεπε να είναι η ανάληψη δράσης εκ μέρους του -Δηλαδή, να αποφασίσει να επικοινωνήσει με τους ειδικούς και όχι απλώς να ενημερωθεί ότι "οι ειδικοί υπάρχουν".
Η "Πανάκεια" άλλωστε είναι ήδη πολύ γνωστή στο ευρύ ροδιακό κοινό και περαιτέρω συστάσεις μάλλον περιττεύουν.

Η παρακίνηση αποδείχθηκε τελικά η κύρια 'λέξη-κλειδί' για το μήνυμα που θα έπρεπε να μεταφέρει το σποτ στον θεατή. "Θες να μιλήσεις; Τώρα μπορείς!". Μία παρακίνηση όχι ψυχαναγκαστική, όχι αυστηρή, ούτε υποτιμητική ή παρηγορητική.
Μία παρακίνηση που πρώτ'απ'όλα θα σέβεται τη βούληση του θεατή, ο οποίος θα είναι ο πρώτος και ο τελευταίος που θα αποφασίσει τι θέλει να κάνει και εάν θα θέλει να εμπιστευθεί ό,τι τον απασχολεί στον ειδικό που θα τον περιμένει στην άλλη γραμμή του τηλεφώνου.

Μία πολύ σημαντική παράμετρος που λάβαμε υπ'όψιν μας κάνοντας αυτό το τηλεοπτικό σποτ ήταν ο παράγοντας "Ρόδος", στην οποία και κατ'αρχήν κληθήκαμε να απευθυνθούμε. Μία μικρή κοινωνία που ξέρει να κρατά τα μυστικά της και που η έννοια της κοινωνικής 'ντροπής' μερικές φορές τείνει να αποκτά χαρακτηριστικά νοσηρότητας -κακά τα ψέμματα. 

"Εχθρός" της επικοινωνίας λοιπόν, δεν είναι τίποτα άλλο εκτός από την "Ντροπή", την οποία το σποτάκι στοχεύει να αποδυναμώσει και να καταπολεμήσει.

Το αξίωμα "Η ψυχική νόσος δεν είναι ντροπή" συνοδεύεται από αμήχανες κινήσεις των χεριών, πριν αναληφθεί δράση, πριν αποφασίσει ο θεατής να επικοινωνήσει. Διακριτική είναι επίσης και η παρουσία του καναπέ που φαίνεται στο βάθος του πλάνου -ως έμμεση παρακίνηση προς ψυχανάλυση εάν αυτό κριθεί σκόπιμο από τον ειδικό.

Στη συνέχεια, παρατίθενται τέσσερεις χαρακτήρες, που διαφέρουν στο φύλο, στην ηλικία, στην εμφάνιση και στις καθημερινές τους συνήθειες. Η κάμερα καταγράφει σε γρήγορο ρυθμό ενστικτώδεις εκφάνσεις "Ντροπής". Καταγράφεται η άρνησή τους να μιλήσουν, η επιθυμία τους να κρυφτούν από τον επίμονο τηλεοπτικό φακό, η αμηχανία τους επειδή ακριβώς δεν θέλουν να επικοινωνήσουν, η απροθυμία τους να ανοίξουν την πόρτα του σπιτιού τους.

Η λύση που δίνει το σποτ, πέρα από την διακριτική ευχέρεια που δίνει στον θεατή να τηλεφωνήσει στη γραμμή της "Πανάκεια", έρχεται με την εμφάνιση λευκού φόντου που αντικαθιστά το μαύρο χρώμα και τα ασπρόμαυρα πλάνα. Οι λέξεις γίνονται στοιχισμένες, αντικαθιστώντας τις προηγούμενες λέξεις που είναι γραμμένες με ασύμμετρο τρόπο. Οι αριθμοί της τηλεφωνικής γραμμής και η διεύθυνση της ιστοσελίδας της "Πανάκεια" είναι σε πράσινο χρώμα -το χρώμα της υγείας. Ο ήχος που συνοδεύει την ανακοίνωση του αριθμού είναι ο γνωστός σε όλους μας ελληνικός ήχος τηλεφωνικής αναμονής.

Το τηλεοπτικό σποτ κλείνει με το λογότυπο της "Πανάκεια" και την πλήρη ονομασία του φορέα, γραμμένη με ευκρίνεια και πάντοτε σε λευκό φόντο, προσδίδοντας 'λύση', αισιοδοξία και αποφασιστικότητα, καθαρότητα. 

Τα γυρίσματα δεν μάς προβλημάτισαν ιδιαίτερα, αφού κράτησαν κάτι λιγότερο από δύο ώρες. Από την άλλη όμως, το μοντάζ, η επαλληλία των πλάνων και το σπικάζ που έπρεπε να 'δώσει ψυχή' στις ασπρόμαυρες εικόνες, μάς απασχόλησαν συνολικά δύο ολόκληρες εβδομάδες, καθ'όλη τη διάρκεια των οποίων αρωγοί μας υπήρξαν οι άνθρωποι της "Πανάκεια", που επέβλεψαν τον τρόπο με τον οποίον θα έπρεπε να μεταδοθεί το μήνυμα προς το κοινό -σύμφωνα με τα δικά τους επαγγελματικά κριτήρια. Άλλωστε, το ζητούμενο εδώ δεν ήταν απλώς και μόνο η αισθητική αρμονία όσο η επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα του μηνύματος και η αποδοχή του από τον δέκτη, παρακινώντας τον να δράσει εποικοδομητικά και κυρίως - προς όφελος του εαυτού του.

Ελπίζουμε αυτό το διαφημιστικό να αποτελέσει αφορμή για πολλούς ανθρώπους να αποφασίσουν να αντιμετωπίσουν ό,τι τούς απασχολεί και να κάνουν μια νέα αρχή στη ζωή τους.
Ελπίζουμε να νικηθεί ο παράγοντας "Ντροπή" και να υπάρξουν πολλοί που θα 'θελήσουν να μιλήσουν' στους ειδικούς, επειδή..

Τώρα.. μπορούν! 

Μπορούμε.

Το τηλεοπτικό σποτ της "Πανάκεια" θα προβληθεί δημόσια για πρώτη φορά την Κυριακή 26 Ιουνίου 2011 στις 9 το βράδυ στο κέντρο πρόληψης "Δίοδος" (οδός Ερυθρού Σταυρού 1 -απέναντι από το Παλιό Νοσοκομείο) λίγο πριν την προβολή της ταινίας Trainspotting, στα πλαίσια του φετινού "Φεστιβάλ ταινιών Ψυχικής Υγείας" . 

Από τη Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011, το τηλεοπτικό σποτ θα είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο και ελπίζουμε ότι πολύ σύντομα θα προβάλλεται σε μόνιμη βάση από τα τηλεοπτικά κανάλια πανδωδεκανησιακής εμβέλειας.

Ευχαριστούμε ολόψυχα την "Πανάκεια" και το εμπνευσμένο προσωπικό της για την εμπιστοσύνη και την αγάπη που μάς έδειξαν. Ευχαριστούμε πολύ την Ηλιάνα Κατσαρίδου που μάς άφησε να την μαγνητοσκοπήσουμε όταν έπινε αμέριμνη τον καφέ της, αλλά και επειδή μάς παραχώρησε το σπίτι της για τα γυρίσματα των υπόλοιπων σκηνών του διαφημιστικού. Ευχαριστούμε τον Μάνο Χατζημαλωνά (αν και μάς έκλεισε την πόρτα στα μούτρα!) και την  Ελευθερία Γεωργά (κι ας μάς αγριοκοίταξε πριν τραβηξει την κουρτίνα της!), τον Τάσο Χαμουζά που δάνεισε τη φωνή του και τον επαγγελματία ηχολήπτη Jay Kroon, χωρίς τη βοήθεια του οποίου ο ήχος και η εικόνα δεν θα μπορούσαν να 'δεθούν' για να δώσουν το αποτέλεσμα που θέλαμε.

Για όσους από εσάς δεν θα μπορέσετε να βρεθείτε την ερχόμενη Κυριακή 26/6 στον φιλόξενο χώρο της 'Διόδου' για να δείτε την 'πρώτη προβολή' του διαφημιστικού της "Πανάκεια", θα μπορείτε να το δείτε στο διαδίκτυο από το πρωί της Δευτέρας 27 Ιουνίου 2011 (και ..για πάντα)

Γαβριήλ Χαρίτος - Νίκος Τζεδάκης